แบนหนัง – ห้ามขายขนมรูปทรงพระเครื่อง รวมผลงานเด่น สำนักพุทธแห่งชาติ
สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (สำนักพุทธฯ) เป็นองค์กรอิสระที่อยู่ภายใต้การดูแลของนายกรัฐมนตรี หน้าที่หลักคือ “ดูแล และสนับสนุนกิจการพระพุทธศาสนาในประเทศไทย”
อธิบายแบบเข้าใจง่ายคือ ถ้าเรื่องการเลือกตั้ง คนรับผิดชอบคือ กกต. , ถ้าเรื่องการฟอกเงิน คนรับผิดชอบคือ ปปง. ถ้าเป็นเรื่องเกี่ยวกับศาสนาพุทธทั้งหมด ทั้งเรื่องคณะสงฆ์ รวมถึงเรื่องใดๆ ที่เกี่ยวโยงกับศาสนาพุทธ ผู้ดูแลโดยตรงก็คือ สำนักพุทธฯ นั่นเอง
ในรอบ 10 ปีที่ผ่านมา สำนักพุทธฯ ตกเป็นข่าวในหลายประเด็นกับฆราวาส จะมีเรื่องอะไรบ้าง Today จะพาทุกท่าน ย้อนกลับไป ในประเด็นที่มีดราม่ากันอีกครั้ง
[ตุลาคม 2558 แบนภาพยนตร์ “อาบัติ”]
หนังไทยเรื่องอาบัติ ของค่ายสหมงคลฟิล์ม อินเตอร์เนชั่นแนล มีเนื้อหาที่อ้างอิงถึงพระสงฆ์ที่ทำผิดวินัย เช่น พระสงฆ์ที่แอบคบหากับสีกา เป็นต้น ทำให้มีการร้องเรียนให้ทบทวนการฉายภาพยนตร์เรื่องอาบัติ โดยให้เหตุผลว่า “ไม่ก่อให้เกิดคุณค่าใดๆ ต่อสังคมไทย นอกจากจะสร้างความเกลียดชัง และขัดแย้งจากผู้คนในสังคม อาจมีเจตนามุ่งทำลายศรัทธาต่อพระพุทธศาสนา”
สำนักงานตรวจพิจารณาภาพยนตร์ ของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม มีคณะกรรมการจำนวน 6 คน ร่วมกันตัดสิน ว่าจะแบนหรือไม่ โดยหนึ่งในคณะกรรมการ เป็นคนจากสำนักพุทธฯ
นายสมชาย สุรชาตรี โฆษกสำนักพุทธฯ กล่าวว่า “เป็นห่วงว่าเนื้อหาภาพยนตร์ จะกระทบต่อพระพุทธศาสนา และ พระสงฆ์โดยรวม” ดังนั้นจึงมีมติ 4 ต่อ 2 ไม่ให้ฉาย เพื่อความมั่นคงของราชอาณาจักร สุดท้ายผู้ผลิตต้องแก้ไขเนื้อหาใหม่ และเปลี่ยนชื่อภาพยนตร์เป็น อาปัติ จึงได้รับอนุญาตให้ฉายได้ในเรต 18+
[ มิถุนายน 2563 สั่งลบศิลปะฝาผนัง “ส้มหยุด”]
ที่วัดหนองเต่า จังหวัดอุทัยธานี มีศิลปินฝาผนัง ได้วาดรูป “ส้มหยุด” ซึ่งเป็นวลีฮิต ที่พูดโดย สิตางศุ์ บัวทอง สอดแทรกเอาไว้ที่จิตรกรรมฝาผนังในอุโบสถ จนกลายเป็นจุดนิยม ที่ทำให้ชาวบ้านเข้ามาถ่ายรูป และกลายเป็นไวรัล มีการถูกพูดถึงอย่างมาก
ปรากฎว่า สำนักพุทธจังหวัดอุทัยธานี ได้ลงพื้นที่ แล้วฟันธงว่า “ไม่เหมาะสม” ด้วยอากัปกริยาชี้สส้ม จึงสั่งให้แก้ไข จากที่ชี้ส้มกลายมาเป็น “พนมมือ” รับเสด็จพระพุทธเจ้าแทน
เรื่องนี้ทำให้ชาวเน็ตเดือดดาลทันที ว่าจะสั่งแก้ไขทำไม ทั้งๆ ที่เป็นเสรีภาพของศิลปินในการแสดงออก และการชี้ส้ม ก็ไม่ใช่เรื่องเสียหายอะไรเสียหน่อย
ขณะที่อาจารย์สายประวัติศาสตร์หลายท่าน ออกมาโจมตีสำนักพุทธฯ อย่างดุเดือดว่า ในพระนคร มีศิลปินสอดแทรกภาพร่วมรัก เชิงสังวาส ในอุโบสถพระมากมาย แบบนี้ต้องลบทิ้งทั้งกรุงเทพเลยหรือไม่ ทำไมสำนักพุทธฯ ถึงสนใจสิ่งที่ยิบย่อยมากกว่า สิ่งที่ควรจะเป็นแก่นแท้ของศาสนา
[ เมษายน 2564 สั่งห้ามขายขนมอาลัว ]
ร้านขนมไทยแห่งหนึ่งในจังหวัดสมุทรสงคราม ทำขนมอาลัว เป็นรูปทรงพระเครื่องหลายรูปแบบ หลายสีสัน วางขายออนไลน์ จนได้รับความสนใจจากลูกค้าวัยรุ่น
ทำให้สำนักพุทธฯ เข้ามาโจมตีทันที โดยบอกว่า เป็นสิ่งที่ไม่เหมาะสม พร้อมทำหนังสือแจ้งไปที่ร้านว่า “ทำไม่ได้ และไม่สมควรทำ เพราะรูปพระเครื่องถือเป็นวัตถุมงคล เป็นเครื่องสักการะบูชา”
มีการส่งเจ้าหน้าที่พุทธศาสตร์จังหวัด พร้อมตำรวจและทหาร เดินทางไปที่ร้านค้าดังกล่าว แล้วต่อว่า ว่า “อย่าเอาเรื่องความเชื่อมาหากิน” ทำให้ร้านค้าจำเป็นต้องหยุดทำขนมขายจากแรงกดดันจากภาครัฐ
[ พฤศจิกายน 2567 รองผอ.สำนักพุทธฯ ตำหนิ อาร์ททอย ว่าไม่เหมาะสม ]
โปรดักต์อาร์ททอย Amitifo ผลงานของศิลปินชาวจีน ที่เป็นรูปพวงกุญแจ และตุ๊กตา รูปพระอมิตภะพุทธเจ้า ซึ่งเป็นหนึ่งในพระพุทธเจ้าของนิกายมหายาน โดย Amitifo จับเอาพระอมิตภะพุทธเจ้า มาใส่ท่าทางต่างๆ เช่น สวมแว่นกันแดด, ใส่ชุดนอนชาแนล ฯลฯ จนเป็นที่นิยมของคนจีน และมีคนไทยนำเข้ามาขายเป็นจำนวนมาก
แต่แล้ว นายบุญเชิด กิตติธรางกูร รองผู้อำนวยการสำนักพุทธฯ ได้คอมเมนต์ว่า “อยากให้แม่ค้าพินิจพิเคราะห์ให้ดี ก่อนที่จะนำสินค้าใด ๆ ก็ตามที่สื่อถึงพระศาสดา มาจัดจำหน่าย ไม่ว่าศาสดาของศาสนาไหนก็ตาม เช่นสินค้าชุดนี้ เป็นสินค้าที่สื่อถึงพระเศียรขององค์พระสัมมาสัมพุทธเจ้า นำมาห้อยกระเป๋าหรือพวงกุญแจ ไม่เหมาะโดยประการทั้งปวง กรณีนี้เป็นเรื่องละเอียดอ่อนยิ่ง”
เรื่องนี้กลายเป็นดีเบทของสังคมไทย ว่าทำไมสิ่งของที่เกี่ยวกับศาสนา จะเอามาใส่ความคิดสร้างสรรค์แล้วทำเป็นซอฟต์พาวเวอร์ไม่ได้ แล้วทำไมที่ประเทศไทยถึงอ่อนไหวกับเรื่องนี้อย่างมาก จนถึงขั้น คนระดับรองผู้อำนวยการต้องลงมาแสดงความเห็นด้วยตัวเอง
นอกจากนั้นเหมือนกับว่าศาสนาพุทธฯ จะหยุดนิ่งอยู่กับที่ ไม่ยอมไหลลื่นไปตามโลกที่เปลี่ยนไป ยิ่งทำให้คนรุ่นใหม่ อยากเอาตัวเองออกจากพระพุทธศาสนามากขึ้นทุกที