เทเลนอร์เผย คนไทย 91% ใช้ AI ทุกวัน Gen Z กลุ่มแนวหน้าเรียกร้องการกำกับดูแล

เอไอกลายเป็นเทคโนโลยีที่ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอีกต่อไปสำหรับคนไทย รายงาน Digital Lives Decoded 2024 - 2025 Thailand โดย Telenor Asia ร่วมกับ Global Web Index บริษัทวิจัยด้านตลาดและพฤติกรรมผู้บริโภคดิจิทัลระดับโลก เผยให้เห็นภาพพฤติกรรมและทัศนคติของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตไทยในยุคที่เทคโนโลยีใหม่เข้ามาเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตอย่างรวดเร็ว

จากการสำรวจผู้ใช้อินเทอร์เน็ตไทยอายุ 16 - 64 ปี จำนวน 1,000 คน พบว่า เกือบทุกคนใช้สมาร์ตโฟนเป็นประจำ และใช้เวลาออนไลน์เกือบ 5 ชั่วโมงต่อวัน ความสนใจในเอไอเพิ่มขึ้นชัดเจน สะท้อนว่า เอไอกำลังเข้ามามีบทบาทเป็น “ผู้ช่วยประจำวัน” และ Gen Z เป็นกลุ่มที่นำเทรนด์การใช้เอไอมากที่สุด

ผู้ใช้ 91% ยอมรับว่า ตนเองใช้เอไอในชีวิตประจำวัน เพิ่มขึ้นจาก 77% ในปี 2024 โดยกว่าครึ่งหนึ่งใช้งานเอไออย่างน้อยวันละครั้ง และ 28% ใช้หลายครั้งต่อวัน พฤติกรรมนี้สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงของวิถีชีวิตที่เอไอไม่ใช่เครื่องมือเสริม แต่กลายเป็นเครื่องมือสำคัญในการวิเคราะห์ข้อมูล พัฒนาความคิดสร้างสรรค์ และช่วยในกระบวนการสื่อสาร

ในที่ทำงานหรือองค์กรต่างๆ เอไอก็เริ่มมีบทบาทมากขึ้น 4 ใน 10 ของผู้ใช้อินเทอร์เน็ตไทยใช้เอไอทำงาน เพิ่มขึ้นเกือบสองเท่าจากปีที่ผ่านมา โดยเอไอถูกนำไปใช้ในงานพัฒนาเนื้อหา การวิเคราะห์ข้อมูล และบริการลูกค้า

แต่สิ่งที่น่าสนใจคือ มีเพียง 3 ใน 10 ขององค์กรที่มีแผนหรือ “กลยุทธ์เอไอ” ที่ชัดเจน

นั่นแปลว่า แม้ไทยจะเริ่มต้นได้ดี แต่ยังมีโอกาสอีกมากในการใช้เอไอในที่ทำงาน เพราะในปัจจุบันมีเพียงส่วนน้อยที่ใช้งานจริง และแม้จะใช้เอไอแล้ว หลายคนยังไม่มั่นใจว่าบริษัทมีแผนหรือกลยุทธ์เอไอชัดเจน สิ่งนี้ชี้ให้เห็นว่าการพัฒนาโครงสร้างและแนวทางการใช้เอไอในองค์กรยังมีพื้นที่ให้เติบโตอีกมาก

รายงานยังสะท้อนความแตกต่างตามช่วงวัยอย่างชัดเจน พบว่า Gen Z เป็นกลุ่มคนที่ต้องการใช้เอไอสูงสุด (34%) ตามมาด้วย Millennials (32%) ส่วน Gen X และ Babyboomers ตามมาเป็นอันดับท้าย (21%)

Gen Z กังวลว่าการใช้เอไอบางอย่างอาจสร้างผลกระทบเชิงลบต่อสังคมและสนับสนุนให้หยุดพัฒนาเอไอ จนกว่าจะมีมาตรการป้องกัน ขณะที่ Millennials มีทัศนคติเชิงบวก มองเอไอเป็นเครื่องมือสร้างโอกาสและยกระดับสังคม

นอกจากนี้ พฤติกรรมการใช้เอไอยังมีความแตกต่างตามเพศและรายได้ ข้อมูลจากการสำรวจพบว่า ผู้หญิงมักใช้เอไอเพื่อสร้างสรรค์ผลงานและเขียนเนื้อหา โดยเฉพาะในที่ทำงาน (47% ของผู้หญิง เทียบกับ 42% ของผู้ชาย)

ผู้ชายมักใช้เอไอเพื่อขอคำแนะนำส่วนบุคคล โดยเฉพาะการสร้างประสบการณ์ที่ปรับให้เหมาะกับตัวเอง (48% เทียบกับ 42% ของผู้หญิง), คำแนะนำด้านสุขภาพ (38% เทียบ 32%) และคำแนะนำด้านการเงิน (33% เทียบ 27%)

นอกจากความแตกต่างตามเพศแล้ว อายุและรายได้ยังเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดวิธีการใช้เอไออีกด้วย คนรุ่นใหม่มักใช้เอไอเพื่อคำแนะนำทางการเงินส่วนบุคคล ขณะที่ผู้ที่มีรายได้สูงเกือบหนึ่งในสามใช้เอไอพื่อการจัดการการเงิน ในขณะที่ผู้มีรายได้ต่ำมีเพียงหนึ่งในห้าเท่านั้น

อย่างไรก็ดี แม้ว่าการใช้เอไอเพื่อคำแนะนำด้านการเงินจะได้รับความนิยมเพิ่มขึ้น แต่ผู้ใช้งานส่วนใหญ่ยังไว้วางใจเอไอในด้านนี้น้อยกว่าการใช้งานด้านเนื้อหาอื่นๆ แสดงให้เห็นว่าการใช้เอไอในด้านการเงินยังถือเป็นพื้นที่ที่กำลังพัฒนา และมีโอกาสให้เติบโตในอนาคต

ด้านความกังวลเรื่องความปลอดภัยออนไลน์และจริยธรรม ผู้ใช้อินเทอร์เน็ตไทยกว่า 8 ใน 10 กังวลบัญชีออนไลน์ถูกโจมตีและข้อมูลส่วนตัวถูกขโมย แต่ 68% เชื่อว่า เอไอสามารถช่วยให้ปลอดภัยขึ้น

ขณะที่ความกังวลหลักเกี่ยวกับการใช้เอไอในอุปกรณ์คือ การนำข้อมูลส่วนตัวไปใช้ในทางที่ผิด แม้ตัวเลขจะน้อยกว่ามาเลเซียและสิงคโปร์ ความยุติธรรมของเอไอในการจ้างงานยังเป็นประเด็นสำคัญ มีเพียง 49% มองว่า เอไอใช้ในการคัดเลือกพนักงานเป็นเรื่องยุติธรรม ในขณะที่เกือบ 1 ใน 5 มองว่า ไม่ยุติธรรมอย่างมาก

แม้เอไอจะถูกใช้เพิ่มขึ้น ผู้ใช้งานยังคงเน้น ความรับผิดชอบส่วนบุคคล และการควบคุมด้วยตัวเอง มากกว่าการพึ่งพารัฐหรือบริษัทเทคโนโลยี ความกังวลเรื่องความยุติธรรมโดยเฉพาะในการจ้างงานและบริการทางการเงินยังชัดเจน คนไทยส่วนใหญ่ยังต้องการให้มนุษย์กำกับและตัดสินใจในกระบวนการที่ส่งผลต่อชีวิต

สรุปแล้ว เอไอกำลังกลายเป็นส่วนหนึ่งของชีวิตคนไทย ทั้งในเรื่องการเรียนรู้ การทำงาน และการบริการ แต่สิ่งที่ตามมาคือคำถามเรื่อง จริยธรรม ความโปร่งใส และความปลอดภัย การสร้างสมดุลระหว่างนวัตกรรมและความรับผิดชอบส่วนบุคคลจึงเป็นประเด็นสำคัญ หากเอไอจะกลายเป็นเทคโนโลยีที่สร้างคุณค่าอย่างยั่งยืนต่อสังคมไทย