50 ปีตลาดทุนไทย: สรุปสาระสำคัญจากงานสัมมนา ‘Legacy & Future : 50 Years of Thai Capital Market’

ตลาดทุนไทยก้าวเข้าสู่ปีที่ 50 ท่ามกลางความเปลี่ยนแปลงของโลกเศรษฐกิจ เทคโนโลยี และความคาดหวังใหม่จากผู้ลงทุนทุกเจเนอเรชัน

งานสัมมนา‘Legacy & Future: 50 Years of Thai Capital Market’ จึงไม่ใช่แค่เวทีเฉลิมฉลอง แต่คือพื้นที่สะท้อนบทเรียน ความท้าทาย และทิศทางใหม่ของตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทยในวันที่ ‘Trust, Access และ Sustainability’ กลายเป็นหัวใจของระบบทุนที่ต้องเปลี่ยนไปจากเดิม

จากเสียงของผู้นำตลาดทุน ตัวแทนภาครัฐ นักวิชาการ และผู้สื่อสารสาธารณะ บทความนี้รวบรวมประเด็นสำคัญที่ทุกคนควรรู้ ก่อนก้าวเข้าสู่ ‘SET NEXT 50’ ร่วมกัน

[ ตลาดทุนไทยในรอบ 5 ทศวรรษ: พลังร่วมจากทุกภาคส่วน ]

‘อัสสเดช คงสิริ’ กรรมการและผู้จัดการ ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย กล่าวถึงบทบาทตลาดทุนไทยตลอด 50 ปีว่า ความสำเร็จของตลาดหลักทรัพย์ฯ ไม่ได้เกิดจากองค์กรใดองค์กรหนึ่ง

แต่เป็นการร่วมมือกันจากทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็นภาครัฐ เอกชน บริษัทจดทะเบียน นักลงทุนรายย่อย สถาบันการเงิน สมาคมต่างๆ และสื่อมวลชน

การมีส่วนร่วมของบุคลากรตลาดทุนในอดีตและปัจจุบัน ทำให้ตลาดหลักทรัพย์ฯ เติบโตมั่นคงเป็นหนึ่งในเสาหลักของเศรษฐกิจไทย

ปัจจุบันจึงถึงเวลาในการรวมพลังเพื่อมุ่งสู่อนาคตที่เปิดกว้างและเป็นธรรมมากขึ้นสำหรับนักลงทุนและผู้ประกอบการ

[ ธุรกิจไทยโตคู่สังคม: ภาครัฐสนับสนุนตลาดทุนเพื่อประชาชน ]

‘พิชัย ชุณหวชิร’ รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง กล่าวว่า ตลาดทุนไทยเติบโตจากจุดเริ่มต้นที่มีบริษัทจดทะเบียนเพียง 8 แห่ง สู่การมีมากกว่า 800 บริษัทในปี 2568

ปัจจุบันสามารถระดมทุนสะสมได้มากกว่า 6 ล้านล้านบาท ซึ่งส่งผลโดยตรงต่อการเติบโตของเศรษฐกิจและภาคธุรกิจ

อย่างไรก็ดี ความเชื่อมั่นที่ลดลงเป็นความท้าทายสำคัญที่ตลาดหลักทรัพย์ฯ ต้องเผชิญ

โดยภาครัฐมุ่งหวังให้ตลาดทุนเป็นพื้นที่สำหรับประชาชนทุกคนในการเข้าถึงการลงทุนอย่างโปร่งใส ด้วยข้อมูลเพียงพอ มีทางเลือกที่หลากหลาย และได้ผลตอบแทนที่ยั่งยืนในระยะยาว

[ Governance ที่มั่นคง: ความเปลี่ยนผ่านในโครงสร้างและจริยธรรม ]

‘ดร.ชัยวัฒน์ วิบูลย์สวัสดิ์’ ประธานกรรมการตลาดหลักทรัพย์ฯ คนที่ 16 เล่าถึงการสร้างเสถียรภาพในช่วงดำรงตำแหน่ง (2558-2563)

ผ่านการจัดระบบโครงสร้างพื้นฐาน เช่น FinNet และระบบจัดการความเสี่ยงในตลาดตราสารหนี้ โดยความร่วมมือระหว่างตลาดหลักทรัพย์ฯ สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) และธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.)

เขายังเน้นย้ำถึงการผลักดันบริษัทไทยให้เข้าสู่มาตรฐานสากลด้านความยั่งยืน เช่น การส่งเสริมให้เข้าร่วม Dow Jones Sustainability Indices (DJSI) จากเพียง 2 บริษัทสู่มากกว่า 20 บริษัทในปัจจุบัน

[ ปฏิรูปโครงสร้างและเทคโนโลยี: เปิดประตูสู่ตลาดทุนแห่งอนาคต ]

‘ดร.ประสาร ไตรรัตน์วรกุล’ ประธานกรรมการตลาดหลักทรัพย์ฯ คนที่ 17 (พ.ศ. 2564–2567) กล่าวถึงการนำเทคโนโลยีใหม่เข้าสู่ระบบ

โดยเฉพาะการใช้ระบบ NASDAQ สำหรับการซื้อขาย การจัดตั้ง Thai Digital Assets Exchange (TDX) และแพลตฟอร์มต่างๆ เช่น LiVE Exchange สำหรับสตาร์ทอัพ และ ESG Academy

เขายังอธิบายกรณีศึกษา STARK และ MORE ว่าเป็น ‘Black Swan’ ที่สะท้อนความเปราะบางของธรรมาภิบาล และเป็นเหตุผลสำคัญที่ต้องยกระดับระบบธรรมาภิบาล การตรวจสอบ และการบังคับใช้กฎหมายให้เข้มแข็งขึ้น

[ เพิ่มความเชื่อมั่น: ก้าวต่อไปของกฎหมายและการมีส่วนร่วม ]

‘ศาสตราจารย์พิเศษกิติพงศ์ อุรพีพัฒนพงศ์’ ประธานกรรมการตลาดหลักทรัพย์ฯ ปัจจุบัน เน้นย้ำถึงบทบาทของการสร้าง Trust and Confidence

ผ่านการปรับปรุงกฎหมายและกฎเกณฑ์ให้ทันยุค AI พร้อมทั้งผลักดันโครงการ Thailand Individual Saving Account (TISA) เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนไทยมีการออมผ่านตลาดทุนระยะยาว

‘ตลาดทุนต้องเป็นศูนย์กลางข้อมูลเพื่อการตัดสินใจลงทุน’ เขาระบุ โดยเชื่อว่าอนาคตของตลาดทุนไทยจะเป็นฐานข้อมูลที่มีคุณภาพและเข้าถึงได้ง่ายสำหรับทุกคน

[ โลกเปลี่ยน เราต้องเปลี่ยน: ตลาดทุนไทยในยุคความไม่แน่นอน ]

‘ดร.สันติธาร เสถียรไทย’ นักยุทธศาสตร์แห่งอนาคต กล่าวถึงเทรนด์การเปลี่ยนแปลงของโลก ทั้งเรื่องสงครามการค้า เทคโนโลยี และโครงสร้างประชากรที่จะเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยในระดับรุนแรงภายใน 5 ปีข้างหน้า

เขาเสนอแนวคิดตลาดทุนใหม่ 3 มิติ ได้แก่ (1) Future – สนับสนุนธุรกิจอนาคต (2) Trust and Equity Culture – ปกป้องนักลงทุนรายย่อย (3) Access – ลดต้นทุนการเข้าถึงตลาดสำหรับทุกคน

[ ออกแบบขอบเขตใหม่: ตลาดทุนไทยต้อง ‘Rethink the Boundaries’ ]

ดร.ชาริกา ชาญนันทพิพัฒน์ จาก TDRI เสนอว่า โลกที่เปลี่ยนไปเรียกร้องให้ตลาดทุนไทยขยับขยายขอบเขตหน้าที่เดิม โดยเสนอกรอบคิดใหม่ 5 ด้าน:

1. Accountability – ธุรกิจต้องรับผิดชอบต่อผลกระทบตลอดห่วงโซ่คุณค่า

2. Materiality – ประเด็น ESG ต้องเป็นตัวแปรหลักในการลงทุน

3. Financing – เงินทุนต้องหนุนธุรกิจที่เปลี่ยนโลก

4. Skills – ต้องมีคนกลางที่เข้าใจระบบ ESG อย่างแท้จริง

5. Data & Standards – ข้อมูลต้องชี้นำการเปลี่ยนแปลง ไม่ใช่แค่เปิดเผย

ตลาดหลักทรัพย์ฯ จึงต้องเปลี่ยนจาก ‘ผู้ให้บริการตลาด’ สู่ ‘โครงสร้างพื้นฐานแห่งอนาคต’ ที่เชื่อมโยงเงินทุนกับคุณค่าที่แท้จริง

[ ตลาดทุนเพื่อทุกคน: ความเชื่อมั่น การมีส่วนร่วม และความเป็นเจ้าของ ]

‘นครินทร์ วนกิจไพบูลย์’ จาก THE STANDARD ระบุว่า ตลาดทุนในอนาคตไม่ใช่แค่พื้นที่สำหรับการซื้อขาย แต่ต้องทำหน้าที่เป็นแรงบันดาลใจ (Inspire) ให้คนรุ่นใหม่รู้สึกว่าเขาเป็น ‘เจ้าของ’ ของตลาดนี้ด้วย

เขายกแนวคิด 3 ประการที่ตลาดควรสร้างให้ได้: (1) Trust – โปร่งใสและมีข้อมูลเชื่อถือได้ (2) Ownership – มีส่วนร่วมในการตัดสินใจ (3) Market for All – เปิดโอกาสให้ทุกคนเข้าถึงตลาดทุนในระดับเท่าเทียม

[ สู่อนาคตที่เราทุกคนมีส่วนร่วม ]

ตลาดทุนไทยเดินทางมาแล้วครึ่งศตวรรษ จากจุดเริ่มต้นเล็กๆ สู่ระบบเศรษฐกิจที่มีขนาดใหญ่และซับซ้อน

ความท้าทายในวันนี้จึงไม่ใช่แค่การเติบโตทางเศรษฐกิจ แต่คือการพัฒนาความเชื่อมั่น ความยั่งยืน และความเท่าเทียมในการเข้าถึงโอกาสสำหรับทุกคน

‘SET NEXT 50’ จึงไม่ใช่แค่ชื่อแคมเปญ แต่คือภารกิจของทั้งระบบตลาดทุนไทย ที่ต้องขับเคลื่อนร่วมกันเพื่ออนาคตที่เปิดกว้าง ยั่งยืน และมีความหมาย…