จาก ‘ทฤษฎีพาย 3 ชิ้น’ สู่ ‘4 เสาหลัก’ AIS ฉายภาพยุทธศาสตร์ Cognitive Tech-Co ปักธงดิจิทัลไทยที่ยั่งยืน [ADVERTORIAL]

โอกาสในการพูดคุยเจาะลึกกับ ‘สมชัย เลิศสุทธิวงค์’ ผู้กุมบังเหียน AIS ที่กำลังก้าวเข้าสู่ปีที่ 12 ในบทบาท CEO ขององค์กรโทรคมนาคมเบอร์หนึ่งของไทย ไม่ได้เกิดขึ้นบ่อยนัก

ท่ามกลางวันที่โลกและประเทศไทยกำลังเผชิญความท้าทายที่ไม่เคยเกิดขึ้นมาก่อน ทั้งมรสุมเศรษฐกิจ ความแปรปรวนของสภาพอากาศ และคลื่นเทคโนโลยีดิจิทัลที่ถาโถมเข้ามา AIS ภายใต้การนำของสมชัยจะปรับตัวและก้าวเดินต่อไปอย่างไร?

ในฐานะองค์กรที่อยู่คู่สังคมไทยมาสามทศวรรษ AIS ไม่ได้มองบทบาทตัวเองเป็นเพียงผู้ให้บริการสัญญาณอีกต่อไป แต่กำลังทรานส์ฟอร์มครั้งใหญ่สู่การเป็น ‘Cognitive Tech-Co’ หรือองค์กรโทรคมนาคมอัจฉริยะที่ใช้ศักยภาพด้านเทคโนโลยีและนวัตกรรมเข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาและยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้คนและภาคธุรกิจอย่างแท้จริง

การก้าวข้ามครั้งสำคัญนี้ไม่ใช่แค่การเปลี่ยนผ่านภายในองค์กร แต่คือการวาง ‘รากฐานดิจิทัลที่ยั่งยืน’ ให้กับประเทศไทย ด้วยกลยุทธ์ที่รัดกุม การสร้างระบบนิเวศทางธุรกิจที่เติบโตไปด้วยกัน รวมถึงการเตรียมความพร้อมด้าน ‘คน’ และการนำพลังของ AI มาเป็นหัวใจในการขับเคลื่อน เรามีโอกาสได้นั่งคุยกับ สมชัย เลิศสุทธิวงค์ เพื่อเปิดมุมมองถึงทิศทางใหม่ของ AIS และกุญแจสำคัญที่จะนำพาองค์กรและประเทศก้าวไปสู่อนาคต

บริบทความท้าทายของประเทศไทยและโลกในปี 2025

ในปี 2025 โลกของเรายังคงเผชิญกับความท้าทายในหลากหลายมิติ ซึ่งประเทศไทยเองก็ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้เช่นกัน ทั้งในด้านเศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และเทคโนโลยี

ในด้านเศรษฐกิจ ประเทศไทยกำลังเผชิญกับการชะลอตัวอย่างต่อเนื่องจากหลายปัจจัย สมชัยกล่าวว่า ความตึงเครียดจากสงครามการค้าโลก มีแนวโน้มใช้มาตรการกีดกันที่เข้มข้น ทำให้ภาคการส่งออกของไทยต้องเผชิญความไม่แน่นอนในห่วงโซ่อุปทานและความเชื่อมั่นของนักลงทุนที่เปราะบาง

จำนวนนักท่องเที่ยวต่างชาติที่ลดลงยังส่งผลกระทบโดยตรงต่อรายได้ การจ้างงาน และอุตสาหกรรมบริการซึ่งเป็นเสาหลักของเศรษฐกิจไทย นอกจากนี้ ปัญหาหนี้ครัวเรือนที่สูงยังเป็นอีกหนึ่งความท้าทายสำคัญ ท่ามกลางเศรษฐกิจที่เติบโตช้าและค่าครองชีพที่เพิ่มสูงขึ้น

ด้านสิ่งแวดล้อม แม้ดัชนีความเสี่ยงจากสภาพภูมิอากาศโลกของไทยจะลดลง แต่เรายังคงเผชิญกับภัยธรรมชาติอย่างต่อเนื่อง ทั้งภัยแล้ง น้ำท่วมฉับพลัน และความผันผวนของสภาพอากาศ สมชัยระบุว่า ภาวะโลกรวนมีแนวโน้มที่จะทวีความรุนแรงยิ่งขึ้น ซึ่งล้วนเป็นสิ่งที่ต้องเร่งเตรียมพร้อมรับมือและหาวิธีแก้ไข

ในด้านเทคโนโลยี เราอยู่ในยุคที่เทคโนโลยีดิจิทัลเติบโตอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะเทคโนโลยีใหม่อย่าง AI แต่ขณะเดียวกัน ความเสี่ยงและภัยบนโลกไซเบอร์ก็เติบโตตามมาอย่างไม่หยุดยั้งเช่นกัน

สมชัยกล่าวว่า สิ่งนี้เห็นได้ชัดจากปรากฏการณ์การหลอกลวงออนไลน์และภัยจากมิจฉาชีพในรูปแบบต่างๆ ที่พบเห็นได้ทั่วไปในประเทศไทยปัจจุบัน นอกจากนี้ แม้เทคโนโลยีจะก้าวกระโดด แต่ยังคงมีความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงดิจิทัล เนื่องจากยังมีกลุ่มคนที่เข้าไม่ถึงหรือไม่เท่าทันเทคโนโลยี

จาก ‘ทฤษฎีพาย 3 ชิ้น’ สู่ 4 เสาหลักยุทธศาสตร์ ‘Sustainable Nation’

สมชัย เล่าถึงวิสัยทัศน์ของ AIS ว่า เมื่อ 2 ปีก่อน ได้ประกาศแนวคิด Ecosystem Economy (เศรษฐกิจแบบร่วมกัน) หรือ ‘ทฤษฎีพาย 3 ชิ้น’ ซึ่งเชื่อว่าการเติบโตที่แท้จริงจะเกิดขึ้นได้เมื่อทุกภาคส่วนเติบโตไปด้วยกัน ประเทศไทยจึงจะแข็งแกร่งอย่างยั่งยืน AIS จึงตั้งใจยกระดับ 3 รากฐานสำคัญ ได้แก่ Digital Intelligence Infrastructure: พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านดิจิทัลอัจฉริยะ, Cross Industry Collaboration: เชื่อมต่อธุรกิจข้ามอุตสาหกรรม พร้อมร่วมมือกับผู้ประกอบการรายย่อย สร้างการเติบโตไปด้วยกัน, Human Capital & Sustainability: ยกระดับขีดความสามารถของ Digital Talent และคนไทย รวมถึงส่งเสริมความรู้ทักษะดิจิทัล

จากบริบทโลกที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว AIS มองว่า หากต้องการขับเคลื่อนประเทศให้ก้าวต่อไปได้อย่างมั่นคง หรือเป็น ‘Sustainable Nation’ นอกเหนือจาก ‘ทฤษฎีพาย 3 ชิ้น’ แล้ว ยังต้องอาศัยศักยภาพของเทคโนโลยีดิจิทัลในการยกระดับประเทศในทุกมิติ สมชัยจึงเสนอแนวคิด ‘4 เสาหลักยุทธศาสตร์’ ที่จะวางรากฐานดิจิทัลไทยสู่ความยั่งยืน

เสาหลักแรกคือ Digital Infrastructure สมชัยย้ำว่าโครงสร้างพื้นฐานด้านการสื่อสารและอินเทอร์เน็ตต้อง ‘เข้าถึงได้’ และ ‘มีคุณภาพ’ สำหรับคนทุกกลุ่มทั่วประเทศ เพื่อสร้างโอกาสใหม่ๆ อย่างมหาศาล

เสาที่สองคือ Digital Talents เนื่องจาก ‘คน’ คือหัวใจของการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล จำเป็นต้องพัฒนาทักษะและความสามารถด้านดิจิทัล โดยเฉพาะในเทคโนโลยีใหม่อย่าง AI, Cloud, Machine Learning เพราะคนคือผู้ใช้เทคโนโลยีที่แท้จริงและจะเป็นแรงขับเคลื่อนประเทศ

เสาหลักที่สามคือ Digital Safety ในยุคที่ภัยไซเบอร์เป็นปัญหาระดับชาติ การป้องกันเป็นหน้าที่ของทุกภาคส่วน คนไทยต้องมีภูมิคุ้มกันทางดิจิทัล มีทักษะใช้งานเทคโนโลยีอย่างปลอดภัย และมีเครื่องมือป้องกันที่เข้าถึงได้

เสาสุดท้ายคือ Digital Green เทคโนโลยีดิจิทัลต้องมีบทบาทในการลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การใช้โซลูชันดิจิทัลเพื่อลดการใช้พลังงาน การจัดการขยะอิเล็กทรอนิกส์อย่างยั่งยืน หรือการสนับสนุนการบริโภคอย่างรู้คุณค่า

AI for Sustainable Nation: พลังขับเคลื่อนเพื่อการเติบโตที่ยั่งยืน

สมชัยชี้ว่า ทั้งหมดนี้จะไม่สมบูรณ์ หากไม่มีเทคโนโลยีที่จะช่วยเสริมพลังให้ ‘4 เสาหลัก’ เหล่านี้ขับเคลื่อนไปได้อย่างเต็มศักยภาพ ซึ่งวันนี้เรากำลังเห็นว่า AI ได้ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว และมีศักยภาพสูงในการเข้ามาเติมเต็มทุกเสาให้แข็งแกร่งขึ้น

“AI จึงไม่ใช่แค่เทคโนโลยีใหม่ แต่เป็นแรงขับเคลื่อนที่จะทำให้ดิจิทัลไทยเดินหน้าไปสู่อนาคตที่ยั่งยืนอย่างแท้จริง” สมชัยกล่าวพร้อมเปรียบเทียบพัฒนาการของเทคโนโลยีกับการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งต่างๆ ที่ผ่านมา

โลกของเรามีการปฏิวัติอุตสาหกรรมมา 3 ครั้งโดยที่เราไม่รู้ตัว ครั้งที่ชัดที่สุดคือการปฏิวัติจากเกษตรมาเป็นอุตสาหกรรม ซึ่งเวลานั้นใครที่มีโรงงานที่เก่งและดีจะเป็นเจ้าโลก โดยเฉพาะอังกฤษหรือฝรั่งเศสที่เป็นผู้นำ

ขณะเดียวกัน ก็เกิดการปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 2 โดยที่เราไม่รู้ตัวเมื่อประมาณ 80 ปีที่แล้ว หรือช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สมัยนั้นผู้ที่มี ‘ศาสตร์ในการบริหารองค์กรที่ดี’ จะเป็นผู้นำของโลก ดังนั้นผู้ที่จบปริญญาตรีไม่ว่าสาขาใดก็ตามจะมุ่งหน้าไปสหรัฐอเมริกาเพื่อไปเรียน MBA หรือปริญญาโทบริหารธุรกิจ ซึ่งนี่เองทำให้อเมริกาผงาดขึ้นมาเป็นเจ้าโลก

แต่ในเวลานั้น การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 3 ก็เกิดขึ้น เมื่อราว 10 กว่าปีที่แล้ว ซึ่งระบุถึงการมี ‘แพลตฟอร์มที่ดี’ จะเป็นผู้นำโลกยุคใหม่ คำว่าแพลตฟอร์มหมายถึงการสร้างอะไรก็ตามที่ขยายได้รวดเร็ว ภาพที่เห็นได้ชัดคือ Alibaba, Uber, Google และ Facebook เป็นต้น แม้จะยังมีอเมริกาเป็นพี่ใหญ่ แต่เราได้เห็นจีนเบียดขึ้นมาแล้วเช่นกัน

สมชัยเล่าว่า ยิ่งไปกว่านั้นยังมีการประเมินว่า ภายใน 5-10 ปีต่อจากนี้จะมีการเปลี่ยนแปลงอีก 1 ครั้ง แต่ยังไม่มีใครตอบได้ว่าจะเป็นอะไร แต่ตอนนี้เราพบแล้วว่า การปฏิวัติอุตสาหกรรมครั้งที่ 4 คือเรื่อง AI ที่เห็นชัดเจนมากขึ้นในช่วงนี้ จึงต้องนำเรื่อง AI เข้ามาเกี่ยวข้องด้วย

วันนี้ AIS ในฐานะขององค์กรโทรคมนาคมอัจฉริยะ จึงตั้งใจที่จะยกระดับศักยภาพของโครงข่ายอัจฉริยะ (Intelligent Network) และเทคโนโลยี AI มาช่วยเป็นพลังขับเคลื่อนสำคัญให้กับประเทศ ภายใต้แนวคิด ‘AI for Sustainable Nation’ โดยนำศักยภาพของ AI มาสร้าง ‘เศรษฐกิจแบบร่วมกัน’ (Ecosystem Economy) ที่ทุกภาคส่วนสามารถเติบโตไปด้วยกัน เพื่อให้ประเทศไทยเดินหน้าอย่างยั่งยืน

สมชัยระบุว่า AI จะช่วยเสริมศักยภาพ และสร้างโอกาสใหม่ๆ ให้เกิดขึ้นในทุกมิติ ซึ่งจะช่วยให้เกิดการพัฒนาในทุกภาคส่วน ไม่ว่าจะเป็น การศึกษา การแพทย์ ภาคอุตสาหกรรม SMEs หรือแม้แต่ชุมชนห่างไกล

การก้าวสู่ Cognitive Tech-Co

จากการเป็น Mobile Operator สู่ Digital Life Service Provider และวันนี้ AIS ได้ Transform เป็น ‘Cognitive Tech-Co’ ที่มีวิสัยทัศน์คือ เพื่อขับเคลื่อนสังคมไทยสู่สังคมดิจิทัลอย่างยั่งยืน ร่วมกับพันธมิตรทางธุรกิจ

สมชัยชี้ว่า สิ่งหนึ่งที่วิสัยทัศน์ของ AIS มีความโดดเด่น คือ การเติบโตไปพร้อมกับพันธมิตรทางธุรกิจ ตัวอย่างเช่น Virtual Bank ที่ไปร่วมมือกับ ธนาคารกรุงไทย (KTB) และ ปตท. น้ำมันและการค้าปลีก จำกัด (มหาชน) หรือ OR

เนื่องจาก AIS เองไม่ได้มีประสบการณ์ในธุรกิจการเงินมาก่อน สมชัยระบุว่า การมีพันธมิตรที่เชี่ยวชาญจะช่วยให้ธุรกิจไปได้เร็วมากขึ้น เขายกตัวอย่างว่า AIS มีความเชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยี กรุงไทยมีประสบการณ์ด้านการเงินและธนาคารอยู่แล้ว ขณะที่ OR ชำนาญด้านค้าปลีกอย่างมาก ซึ่งจะทำให้พร้อมกับธุรกิจ Virtual Bank ที่กำลังจะเกิดขึ้น

Virtual Bank ถือเป็นอนาคตที่กำลังจะมาถึงของ AIS แต่สมชัยชี้ว่า การเติบโตไปพร้อมกับพันธมิตรทางธุรกิจมีมานานแล้ว ยกตัวอย่างเช่น AIS Shop ที่เรามีอยู่ทั่วประเทศนั้น เป็นช็อปของ AIS จริงๆ เพียงส่วนหนึ่ง ที่เหลือบริหารโดยพันธมิตรผู้รับสิทธิ์และดีลเลอร์ โดยมีสาขากระจายครอบคลุมทุกจังหวัดทั่วประเทศ

AIS มีพันธกิจสำคัญคือ การเป็นผู้ให้บริการอัจฉริยะที่เติมเต็มการใช้ชีวิตและธุรกิจด้วยความเชื่อมั่นในโครงข่ายดิจิทัลล้ำสมัยและประสบการณ์เหนือระดับ สมชัยระบุว่า หนึ่งในคำที่น่าสนใจคือ ‘Trusted Connectivity’ ซึ่งแปลว่า ไม่ว่า AIS จะพัฒนาไปมากแค่ไหน แต่การลงทุนทางด้านโครงสร้างพื้นฐานอย่าง ‘เครือข่าย’ จะเดินหน้าต่อไป เพราะนี่เป็นหัวใจสำคัญที่ลูกค้าไว้ใจและเชื่อใจ AIS จนทำให้เป็นเบอร์ 1 มาอย่างยาวนาน

ขณะเดียวกัน การเป็น Cognitive Tech-Co ทำให้ AIS จะแบ่งโครงสร้างธุรกิจใหม่ออกเป็น 2 ส่วนคือ ธุรกิจหลักได้แก่ Mobile, Broadband และ Enterprise ซึ่งเติบโตอย่างมั่นคง

ดังนั้น ธุรกิจส่วนที่ 2 จึงจะเข้ามาทำหน้าที่เป็นเครื่องยนต์ใหม่ที่ขับเคลื่อนการเติบโต ซึ่งประกอบด้วย Retail ซึ่งจะรักษาบริการและประสบการณ์พิเศษที่เป็นเอกลักษณ์ไว้ แต่ขณะเดียวกันก็เพิ่มยอดขายจากสินค้าด้วย, Entertainment ซึ่งในอดีตอาจเป็นการเพิ่มมูลค่าให้กับ Mobile แต่ต่อไปจะพัฒนาด้วยคอนเทนต์พาร์ทเนอร์ระดับโลกเข้ามาด้วย และ Digital Finance เริ่มต้นด้วยการก่อตั้ง Virtual Bank

สมชัยเสริมว่า การขับเคลื่อนธุรกิจทั้งหมดของ AIS จะอยู่บนพื้นฐานสำคัญห้าประการ คือ ระบบนิเวศธุรกิจ, ทรัพยากรบุคคล, เทคโนโลยี, โครงข่าย และความยั่งยืน

การสร้างผู้นำแห่งอนาคต

ตลอดระยะเวลากว่า 35 ปีที่ผ่านมา AIS เติบโตอย่างแข็งแกร่งและยั่งยืน เพราะการให้ความสำคัญกับการวางรากฐานที่แข็งแรงที่สุด นั่นคือเรื่องของ ‘คน’ สมชัยเชื่อว่าการเติบโตในอนาคตจะเกิดขึ้นได้จากผู้นำที่มีคุณภาพและมีวิสัยทัศน์ที่ชัดเจน

ดังนั้น ที่ AIS จึงให้ความสำคัญกับการพัฒนาผู้นำ ผ่าน 3 แกนสำคัญ คือ The Leadership Vanguard โดยการสร้าง ‘กองหน้าของผู้นำ’ กลุ่มผู้บริหารที่มีวิสัยทัศน์ก้าวไกล พร้อมนำองค์กรไปสู่อนาคตใหม่ที่ท้าทาย, Legacy in Motion โดยการส่งต่อพลังของผู้นำจากรุ่นสู่รุ่น เพื่อขับเคลื่อนวิสัยทัศน์ให้ต่อเนื่องและยั่งยืน, และ Multi-Gen Leadership โดยการส่งเสริมผู้นำข้ามรุ่น เพื่อดึงจุดแข็งของแต่ละเจเนอเรชัน มาผสานกันเกิดเป็นพลังที่หลากหลาย แข็งแกร่ง และมีประสิทธิภาพสูงสุด

ทั้งหมดนี้คือ ‘วัฒนธรรม’ (Culture) และ DNA ของคน AIS ที่จะส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น เพื่อสร้างผู้นำรุ่นใหม่ให้ก้าวขึ้นมาขับเคลื่อน AIS ไปสู่การเป็นองค์กรโทรคมนาคมอัจฉริยะ (Cognitive Tech-Co) เพราะเมื่อผู้นำแข็งแกร่ง องค์กรก็จะแข็งแกร่ง และเมื่อองค์กรแข็งแกร่ง ประเทศก็จะเติบโตอย่างยั่งยืนไปพร้อมกัน

ในวันที่ความไม่แน่นอนกลายเป็นความแน่นอน สิ่งสำคัญไม่ใช่แค่การอยู่รอด แต่คือการเติบโตอย่างมีคุณภาพและยั่งยืน AIS ภายใต้การนำของ สมชัย เลิศสุทธิวงค์ และทีมผู้บริหาร ‘กองหน้า’ ที่แข็งแกร่ง ได้วางรากฐานและกำหนดทิศทางไว้อย่างชัดเจน ด้วย 4 เสาหลักยุทธศาสตร์ที่ผนวกพลังของ AI เข้ามาเป็นแกนหลัก พร้อมกับการสร้างระบบนิเวศที่เติบโตไปด้วยกันกับทุกภาคส่วน

เส้นทางสู่การเป็น Cognitive Tech-Co และการขับเคลื่อน Sustainable Nation ของ AIS จึงเป็นบทพิสูจน์ที่น่าติดตามอย่างยิ่ง ว่าองค์กรโทรคมนาคมยักษ์ใหญ่แห่งนี้จะใช้ ‘เทคโนโลยีอัจฉริยะ’ สร้างการเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนให้กับประเทศไทยได้อย่างไรในวันข้างหน้า