คอลลาเจน ข้อควรรู้ก่อนกิน 5 กลุ่มโรค ควรเลี่ยงอาจกระทบต่อสุขภาพ
ประโยชน์ของคอลลาเจน กินได้ทุกคนจริงหรือ ? เปิด 5 กลุ่มโรคที่ควรเลี่ยง กินอย่างไรไม่เป็นอันตราย ดีต่อสุขภาพ
คอลลาเจน กลายเป็นอาหารเสริมยอดฮิตที่ถูกมองว่าเป็นตัวช่วยให้ผิวพรรณสดใส ลดริ้วรอย บำรุงข้อเข่า และเสริมสุขภาพโดยรวม จนหลายคนเลือกกินเป็นประจำทุกวันโดยไม่ทันไตร่ตรอง
โดยทั่วไปคอลลาเจนจัดอยู่ในกลุ่มโปรตีนเสริมที่สามารถรับประทานได้อย่างปลอดภัยในคนส่วนใหญ่ แต่รู้หรือไม่ว่า คอลลาเจนไม่ได้เหมาะกับทุกคนโดยเฉพาะในกลุ่มผู้ป่วยบางโรคที่อาจได้รับผลกระทบจากการเสริมโปรตีนชนิดนี้โดยไม่รู้ตัว
ใครบ้างที่ ไม่ควรกินคอลลาเจน หรือควรปรึกษาแพทย์ก่อน สำรวจข้อควรรู้สำคัญที่อาจมีผลกระทบสต่อสุขภาพได้
รู้จัก คอลลาเจน
คอลลาเจน (Collagen) คือโปรตีนชนิดหนึ่งที่พบมากที่สุดในร่างกายของมนุษย์ โดยเฉพาะในผิวหนัง กระดูก ข้อต่อ และเส้นเอ็น เป็นโครงสร้างสำคัญที่ช่วยให้ผิวตึงกระชับ ข้อต่อเคลื่อนไหวได้ดี และเนื้อเยื่อมีความยืดหยุ่น
เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายผลิตคอลลาเจนได้น้อยลง จึงเกิดริ้วรอย ผิวแห้ง ข้อเสื่อม และปัญหาอื่นๆ ทำให้หลายคนหันมาบริโภคคอลลาเจนเสริม ไม่ว่าจะเป็นแบบผง เม็ด หรือแบบชงดื่ม แต่การบริโภคโปรตีนเสริมแบบนี้ หากอยู่ในร่างกายที่มีปัญหาสุขภาพอยู่แล้ว ก็อาจก่อให้เกิดผลเสียมากกว่าผลดี
กลุ่มคนที่ "ควรหลีกเลี่ยง" การกินคอลลาเจน
1. ผู้ป่วยโรคไตเรื้อรัง
ผู้ป่วยโรคไตโดยเฉพาะระยะที่ 3-5 ควรหลีกเลี่ยงการกินคอลลาเจนทุกประเภท เพราะคอลลาเจนเป็นโปรตีน เมื่อร่างกายย่อยจะเกิดของเสีย เช่น ยูเรีย และ ครีเอตินีน ซึ่งต้องขับออกทางไต หากไตเสื่อมอยู่แล้ว การเพิ่มโปรตีนเข้าไปจะเป็นภาระ ทำให้ไตเสื่อมเร็วขึ้น และอาจนำไปสู่การฟอกไตในระยะเวลาอันสั้น
2. ผู้ป่วยโรคตับ
คอลลาเจนเมื่อย่อยแล้วจะปล่อยกรดอะมิโนหลายชนิด ซึ่งต้องผ่านการแปรสภาพที่ตับ หากผู้ป่วยเป็นโรคตับแข็ง หรือตับอักเสบรุนแรง ร่างกายจะไม่สามารถจัดการของเสียจากโปรตีนได้ดี ส่งผลให้เกิดการสะสมของ แอมโมเนีย ในร่างกาย ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะสมองเสื่อมจากโรคตับ
3. ผู้ป่วยโรคเกาต์
โรคเกาต์เกิดจากการสะสมของกรดยูริกในเลือดสูงจนเกิดการตกผลึกที่ข้อ คอลลาเจนบางชนิดที่ได้จากสัตว์ เช่น กระดูกหมู หนังปลา อาจมีพิวรีนสูง ซึ่งเป็นสารตั้งต้นของกรดยูริก การรับประทานอาจกระตุ้นให้ระดับกรดยูริกในเลือดเพิ่มขึ้น และทำให้อาการเกาต์กำเริบได้
4. ผู้ที่มีประวัติแพ้อาหารทะเล
คอลลาเจนจำนวนมากในท้องตลาดทำจากหนังปลา ก้างปลา หรือเปลือกกุ้ง เปลือกปู ซึ่งเป็นสารก่อภูมิแพ้ หากผู้บริโภคมีประวัติแพ้อาหารทะเล การกินคอลลาเจนจากแหล่งเหล่านี้อาจทำให้เกิดอาการแพ้ ตั้งแต่ผื่นคัน ลมพิษ ไปจนถึง ช็อกจากการแพ้รุนแรง ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิต
5. ผู้ที่มีภาวะฟีนิลคีโตนูเรีย (PKU)
PKU เป็นโรคทางพันธุกรรมหายากที่ร่างกายไม่สามารถย่อยกรดอะมิโนชื่อว่า ฟีนิลอะลานีน ได้ ซึ่งเป็นส่วนประกอบหนึ่งในคอลลาเจน หากผู้ป่วยโรคนี้ได้รับคอลลาเจนเข้าไปจะทำให้เกิดพิษสะสม ส่งผลต่อระบบประสาทและสมองได้อย่างรุนแรง
กลุ่มคนที่ "ควรปรึกษาแพทย์" ก่อนกินคอลลาเจน
แม้ไม่จัดอยู่ในกลุ่มเสี่ยงโดยตรง แต่คนกลุ่มนี้ก็ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสริมคอลลาเจน เช่น
• สตรีมีครรภ์และให้นมบุตร: คอลลาเจนส่วนใหญ่ไม่มีข้อมูลความปลอดภัยในระยะยาวต่อทารก
• ผู้ที่รับประทานยาละลายลิ่มเลือด เช่น วาร์ฟาริน: คอลลาเจนบางชนิดอาจมีผลต่อการแข็งตัวของเลือด
• ผู้ป่วยเบาหวาน: ต้องตรวจสอบปริมาณน้ำตาลในผลิตภัณฑ์คอลลาเจน
• ผู้สูงอายุ หรือผู้ป่วยโรคหัวใจบางราย ที่ได้รับคำแนะนำให้จำกัดโปรตีน
กินคอลลาเจนอย่างไรให้ปลอดภัย ?
• อย่าซื้อคอลลาเจนจากคำโฆษณาหรือรีวิวเพียงอย่างเดียว
• อ่านฉลาก ดูแหล่งที่มาของคอลลาเจน และส่วนประกอบอื่น ๆ
• หากมีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ
• การกินอาหารหลากหลาย พักผ่อนให้เพียงพอ และดูแลผิวพรรณจากภายใน ยังเป็นวิธีบำรุงสุขภาพที่ยั่งยืนกว่า
อ้างอิง
1. National Kidney Foundation – https://www.kidney.org
2. American Liver Foundation – https://liverfoundation.org
3. Mayo Clinic – Gout and Diet Guide
4. FDA Thailand – คำแนะนำผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร
5. MedlinePlus – Phenylketonuria (PKU