‘Microsoft’ ชดเชยคาร์บอน จาก ‘AI’ เอา ‘อึมนุษย์’ ไปฝังไว้ใต้ดิน

ในแต่ละปี บริษัทเทคโนโลยีชั้นอย่าง “Microsoft” ปล่อยคาร์บอนออกมาจำนวนมหาศาล ที่มาจากการใช้พลังงานของศูนย์ข้อมูลและเอไอ เพื่อป้องกันไม่ให้รอยเท้าคาร์บอนเพิ่มสูงขึ้น บริษัทจึงได้วางเดิมพันกับเทคโนโลยีกำจัดก๊าซเรือนกระจกที่หลากหลาย หนึ่งในนั้นคือการรับซื้ออุจจาระและของเสียจากมนุษย์ รวมถึงขยะจากฟาร์ม แล้วฝังลงใต้ดินที่ลึกลงไปหลายพันเมตร ด้วยปั๊มที่ทำหน้าที่เหมือนเข็มฉีดยาขนาดยักษ์ เพื่อกักเก็บคาร์บอนถาวร

“เรากำลังรับขยะอินทรีย์หลายประเภท ขยะอินทรีย์เหล่านี้มักปนเปื้อนและตกค้าง ซึ่งปัจจุบันก่อให้เกิดปัญหาบนพื้นดิน แต่เรากลับนำขยะเหล่านี้ไปฝังกลบใต้ดินลึกเพื่อกำจัดคาร์บอนอย่างถาวร” จูเลีย ไรเชลสไตน์ ผู้ร่วมก่อตั้งและประธานเจ้าหน้าที่บริหารของ Vaulted Deep บริษัทที่ไมโครซอฟท์กำลังลงทุน กล่าว

Microsoft บรรลุข้อตกลงการจัดซื้อคาร์บอนที่ถูกกำจัดออกจากชั้นบรรยากาศ ด้วย “การกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์แบบยั่งยืน” (Durable Carbon Dioxide Removal) จำนวน 4.9 ล้านเมตริกตันจาก Vaulted Deep เป็นระยะเวลา 12 ปี โดยจะเริ่มตั้งแต่ปี 2026 เป็นต้นไป คาร์บอนที่กักเก็บได้ 1 ตันจะเทียบเท่ากับเครดิตการกำจัดคาร์บอน

Microsoft คาดว่าเทคโนโลยีเหล่านี้จะช่วยต่อสู้กับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ด้วยการหยุดยั้งก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์และมีเทนไม่ให้เข้าสู่ชั้นบรรยากาศ นอกจากโครงการนี้แล้ว Microsoft ยังสนับสนุนวิธีการใหม่ ๆ ในการชดเชยคาร์บอนอีกหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น การปลูกป่าฝนในปานามาขึ้นมาใหม่ ตลอดจนรวบรวมการปล่อยมลพิษที่เกิดขึ้นระหว่างการเผาขยะจากเมืองในนอร์เวย์ แล้วนำก๊าซเหล่านี้ไปฝังไว้ใต้ทะเลเหนือในบ่อน้ำมันเก่า

วิธีการทำงาน

Vaulted Deep รวบรวมสิ่งที่เรียกว่า “ไบโอสเลอร์รี” ซึ่งเป็นตะกอนเหลวที่เหลือจากกระบวนการย่อยสลายสารอินทรีย์ ซึ่งอาจเป็นของเสียจากระบบบำบัดน้ำเสียของเมือง ปุ๋ยคอกส่วนเกินจากไร่นา หรือตะกอนที่เหลือจากโรงงานกระดาษ จากนั้นจะบดให้ละเอียดก่อนฉีดลงไปใต้ดินลึกประมาณ 1,500 เมตร

แม้ว่าของเสียส่วนใหญ่จะอยู่ในรูปของแข็ง ของเหลว หรือก๊าซ แต่ก็มีตะกอนเหลวบางส่วนที่อยู่ในสถานะกึ่งกลาง ซึ่งทำให้ยากต่อการบำบัด และบ่อยครั้งที่ตะกอนเหล่านี้ถูกทิ้งในพื้นที่รกร้าง หรือกระจายไปทั่วพื้นที่เกษตรกรรม ทำให้เกิดการไหลบ่าของสารอาหารส่วนเกิน ส่วนใหญ่เป็นไนโตรเจนและฟอสฟอรัส รวมถึงสารเคมีอันตราย เช่น PFAS หรือที่รู้จักกันในชื่อสารเคมีตลอดกาล ไหลลงสู่ระบบน้ำ

Vaulted Deep จะรวบรวมไบโอสเลอร์รีจากพื้นที่เทศบาลและอุตสาหกรรมก่อนนำไปฝังใต้ชั้นหินธรรมชาติ สำหรับมูลสัตว์การกักเก็บแบบลึกจะช่วยยับยั้งการย่อยสลาย ป้องกันการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เช่น คาร์บอนไดออกไซด์และมีเทนสู่ชั้นบรรยากาศ จากนั้น Vaulted Deep จะขายเครดิตคาร์บอนตามปริมาณคาร์บอนที่กักเก็บไว้ใต้ดิน ปัจจุบันเครดิตเหล่านี้มีราคาขายประมาณ 350 ดอลลาร์ต่อเมตริกตัน

แดเนียล ซานเชซ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ด้านการขยายความร่วมมือ มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ กล่าวว่า วิธีนี้เป็นวิธีที่ง่ายที่สุดในการกำจัดตะกอนเหลว

“ขยะพวกนี้เป็นตะกอน ซึ่งเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถนำมาใช้ประโยชน์อย่างอื่นได้ และพวกเขาต้องฉีดมันลงไปใต้ดินเพื่อกักเก็บถาวรทางธรณีวิทยา” ซานเชซกล่าว

ซานเชซตั้งข้อสังเกตว่า แม้ว่า “ตะกอนน้ำเสีย” หรือ “ไบโอโซลิด” เช่น ของเสียจากน้ำเสียและปุ๋ยคอก จะสามารถนำมาใช้เป็นปุ๋ยได้ แต่ไม่สามารถนำไปใช้ได้ทั้งหมด ของเสียส่วนเกินมักถูกทิ้ง ซึ่งก่อให้เกิดอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม เขาประเมินว่าค่าใช้จ่ายในการเก็บขยะอยู่ที่ประมาณ 150 ดอลลาร์ต่อตัน ซึ่งค่าใช้จ่ายจะลดลงเมื่อเวลาผ่านไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากสถานที่ของ Vaulted Deep ตั้งอยู่ร่วมกับโรงงานจัดการขยะ

บริษัทกำจัดคาร์บอนที่ใหญ่ที่สุด

Vaulted Deep ก่อตั้งขึ้นในปี 2023 โดยคู่สามีภรรยา จูเลีย ไรเชลสไตน์ และ โอมาร์ อาบู-ซาเยด โดยพ่อของ อาบู-ซาเยด ช่วยสร้างเทคโนโลยีที่ใช้ในการฉีดสารละลายลงใต้ดิน ในขณะนั้นเขากำลังมองหาวิธีฝังของเสียจากแหล่งน้ำมัน

จากนั้น อาบู-ซาเยดได้นำเทคโนโลยีนี้ไปใช้ในเชิงพาณิชย์ภายใต้บริษัท Advantek จนในปัจจุบันบริษัทนี้ช่วยกำจัดตะกอนชีวภาพจากเมืองนี้ประมาณ 20% และทำให้ไรเชลสไตน์ตระหนักได้ว่าพวกเขาสร้างบริษัทกำจัดคาร์บอนโดยไม่ได้ตั้งใจ

“ฉันจำได้ว่ามองเขาแล้วลองคำนวณดูเล็กน้อย ก่อนจะบอกว่า ตอนนี้คุณกำลังริหารโครงการกำจัดคาร์บอนที่ใหญ่ที่สุดในโลกที่ฉันไม่เคยได้ยินมาก่อน” การสนทนาครั้งนี้เป็นแรงบันดาลใจให้ทั้งคู่ก่อตั้ง Vaulted Deep ขึ้นมา

Vaulted Deep กำลังขยายบริษัท โดยพวกเขาเพิ่งเปิดโรงงานแห่งใหม่ในเมืองฮัทชินสัน รัฐแคนซัส ซึ่งรับขนขยะจากฟาร์มทั่วภูมิภาค รวมถึงขยะชีวภาพจากเมืองดาร์บี คาดว่าโรงงานแห่งนี้จะสามารถกำจัดคาร์บอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ 50,000 ตันต่อปี เมื่อดำเนินงานเต็มกำลังการผลิต นอกจาก Microsoft แล้ว Vaulted Deep ยังมีข้อตกลงที่จะส่งมอบเครดิตให้กับ Frontier กลุ่มบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่ รวมถึง Stripe บริษัทฟินเทค

Microsoft ตั้งเป้าที่จะปล่อยคาร์บอนเป็นลบภายในปี 2030 และกำลังดำเนินการภายในปี 2050 เพื่อกำจัดก๊าซเรือนกระจกออกจากสิ่งแวดล้อมให้มากกว่าที่บริษัทเคยปล่อยออกมานับตั้งแต่ก่อตั้งบริษัท รายงานความยั่งยืนระบุว่า ระหว่างปี 2020-2024 Microsoft ปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่ารวม 75.5 ล้านตัน

เพื่อชดเชยผลกระทบบางส่วน Microsoft ได้ซื้อเครดิตการกำจัดคาร์บอนจำนวนมาก จนถึงปัจจุบัน บริษัทได้ซื้อเครดิตการกำจัดคาร์บอนไปแล้วมากกว่า 83 ล้านตัน ซึ่ง 59 ล้านตันได้ถูกซื้อไปแล้วในปี 2025 ตามข้อมูลของ AlliedOffsets โดยที่ยังไม่รวมถึงข้อตกลงกับ Vaulted Deep

ไบรอัน มาร์ส ผู้อำนวยการอาวุโสฝ่ายพลังงานและการกำจัดคาร์บอนของ Microsoft กล่าวว่า บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านเทคโนโลยีแห่งนี้ได้ลงทุนใน Vaulted Deep ส่วนหนึ่งเป็นเพราะผลประโยชน์ร่วมกันของการออกแบบ

“Vaulted Deep เป็นบริษัทจัดการขยะที่กลายมาเป็นบริษัทกำจัดคาร์บอนไดออกไซด์ โดยพื้นฐานแล้วพวกเขากำลังกำจัดไบโอโซลิด และปิดกั้นไบโอโซลิดเหล่านั้นในที่ที่ไม่ก่อให้เกิดความรำคาญต่อสิ่งแวดล้อมและไม่นำคาร์บอนกลับคืนสู่ชั้นบรรยากาศ ซึ่งแนวทางนี้ แนวทางผลประโยชน์ร่วมกันนี้น่าสนใจสำหรับเรามาก” เขากล่าว

เทคโนโลยีนี้เป็นตัวเลือกที่ปลอดภัยกว่าสำหรับ Microsoft เนื่องจากใช้กระบวนการขุดเจาะที่ได้รับการยอมรับอยู่แล้ว อีกทั้งสามารถดำเนินการได้ทันทีและมีต้นทุนการออกแบบค่อนข้างต่ำ เมื่อเทียบกับเทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น การดักจับอากาศโดยตรง ที่ต้องใช้เงินลงทุนมากกว่าในช่วงแรก

“คุณคงเคยได้ยินคำกล่าวเก่าแก่ในวงการการเงินที่ว่า สิ่งเดียวที่ได้มาฟรีคือการกระจายความเสี่ยง เรายังเชื่อว่าเป็นเรื่องจริงเมื่อคุณนำเทคโนโลยีต่าง ๆ เข้ามาผสมผสาน โดยเฉพาะอย่างยิ่งเทคโนโลยีใหม่ ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ CDR และคิดว่า Vaulted Deep น่าจะเป็นส่วนหนึ่งของพอร์ตโฟลิโอของเราเช่นกัน” เขากล่าว

ซานเชซ จากเบิร์กลีย์กล่าวว่า Vaulted Deep น่าจะประสบความสำเร็จมากกว่าในอเมริกาเหนือ เมื่อเทียบกับภูมิภาคอื่น ๆ เช่น ยุโรป ที่มีการผลักดันให้ใช้ของเสียประเภทเดียวกันนี้มาผลิตเป็นพลังงาน เขาตั้งข้อสังเกตว่า ในประเทศต่าง ๆ เช่น เยอรมนี ของเสียจากฟาร์มถูกนำไปใช้เป็นก๊าซชีวภาพ ดังนั้นบริษัทจึงจะต้องแข่งขันกันเพื่อแย่งชิงวัตถุดิบเหล่านั้น

ที่มา: Independent, The Wall Street Journal