เปิดหลักฐานวิชาการ ปราสาทพิมาย คือต้นแบบ 'ปราสาทนครวัด'
เปิดหลักฐานวิชาการ ปราสาทพิมาย คือต้นแบบ ‘ปราสาทนครวัด’
เกิดวิวาทะ เรื่อง ‘ลอก-ไม่ลอก‘ อีกหนบนเวทีระดับนานาชาติ เมื่อกัมพูชา ชี้ว่า วัดภูม่านฟ้า บุรีรัมย์ ก๊อปปี้ปราสาทนครวัดอันยิ่งใหญ่ของกัมพูชา ก่อนจะเกิดการงัดหลักฐานโต้แย้ง แสดงเหตุและผลให้ผู้คนร่วมตัดสิน
ย้อนกลับไปในอดีตอันไกลโพ้นก่อนมีรัฐชาติ ก่อนมีการวาดเส้นเขตแดน ก่อนปักหมุดยุติบนแผนที่ความมั่นคง ผู้คนแถบนี้ล้วนไปมาหาสู่เป็น ‘เครือญาติ’ ไม่เว้นแม้แต่วงศ์กษัตริย์
แน่นอนว่า รูปแบบศิลปกรรมและความเชื่อย่อมถ่ายทอด ส่ง-รับอิทธิพลซึ่งกันและกันเป็นปกติธรรมดา
กรณี ปราสาทนครวัด มรดกโลกของกัมพูชา ก็เช่นกัน โดยหลักฐานทางวิชาการประวัติศาสตร์โบราณคดีล้วนบ่งชี้ว่าปราสาทนครวัดมีปราสาทหินพิมาย ที่จังหวัดนครราชสีมาเป็น ‘ต้นแบบ’
ทั้งนี้ปราสาทหินพิมาย สร้างก่อนนครวัด อย่างน้อยต้องสร้างแล้วเสร็จก่อน พ.ศ. 1655 ส่วนปราสาทนครวัด สร้างขึ้นหลังจากนั้นเกือบ 40 คือในรัชกาลพระเจ้าสูรยวรมันที่ 2
รศ.ดร.รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล อาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ ม.รามคำแหง เปิดเช็คลิสต์ให้ ‘มติชนออนไลน์’ เป็นข้อๆ เพื่อให้ทำความเข้าใจง่ายๆ ดังนี้
1.ปราสาทหินพิมาย เป็น ‘ทรงพุ่ม’ เนื่องจากชิ้นสถาปัตยกรรมที่เรียกว่า ‘นาคปัก’ มีลักษณะเอียงเข้าด้านใน โดยเป็นต้นแบบนาคปักของปราสาทนครวัดที่มีสัดส่วนยืดออก
ทั้งนี้ ปราสาทหินพิมาย มีรูปแบบศิลปะแบบบาปวนตอนปลาย-นครวัดตอนต้น อย่างไรก็ตาม ในภายหลังมีผู้เสนอให้เป็นศิลปะแบบพิมาย
2.การสลักฉากเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์เป็น ‘ภาพเล่าเรื่อง’ ในลักษณะภาพบุคคลที่ไม่เกี่ยวกับเทวปกรณ์ เกิดขึ้นที่ปราสาทหินพิมาย คือ ภาพการแห่พระวิมายะ ส่วนที่ปราสาทนครวัด ซึ่งสร้างขึ้นภายหลัง มีภาพขบวนพระเจ้าสูรยวรมันที่ 2 (คนไทยรู้จักในชื่อภาพ ‘เสียมกุก’ คือชาวสยามที่ปรากฏอยู่บนภาพสลักระเบียงประวัติศาสตร์ หรือระเบียงคดของปราสาทนครวัด)
3.หน้าบันรูปพญานาคแผ่พังพานติดกัน เกิดขึ้น ที่ปราสาทหินพิมายก่อนปรากฏยังปราสาทนครวัด
4.พระเจ้าสูรยวรมันที่ 2 มีบรรพบุรุษอยู่ที่พิมาย การสร้างปราสาทขนาดใหญ่โตได้ เพราะผู้คนจากลุ่มแม่น้ำมูลถ่ายเทไปยังโตนเลสาป กัมพูชา รวมถึงทรีพยากรการถลุงเหล็ก ซึ่งมีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับการก่อสร้างปราสาท
5.ชาลาผังกากากบาท สร้างขึ้นที่ปราสาทหินพิมายก่อน แล้วจึงมีขึ้นที่ปราสาทนครวัด รวมถึงรายละเอียดของภาพรามายณะที่มีหลายฉากเหตุการณ์ ก็เกิดที่ปราสาทหินพิมายก่อนเช่นกัน
อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : เปิดหลักฐานวิชาการ ปราสาทพิมาย คือต้นแบบ ‘ปราสาทนครวัด’
ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.matichon.co.th