สปสช. ปรับเกณฑ์ กปท. เปิดทาง'ท้องถิ่น'ใช้งบดูแลปชช.พื้นที่เสี่ยง
5 สิงหาคม 2568 นายสมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในฐานะประธานกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เปิดเผยว่า คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (บอร์ด สปสช.) เมื่อวันที่ 4 ส.ค.ที่ผ่านมาได้อนุมัติ ร่างประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง หลักเกณฑ์เพื่อสนับสนุนให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดำเนินงานและบริหารจัดการระบบหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่ (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2568
เพื่อแก้ไขหลักเกณฑ์ให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) สามารถใช้เงินจาก "กองทุนหลักประกันสุขภาพระดับท้องถิ่น" (กปท.) เพื่อช่วยเหลือประชาชนที่ได้รับผลกระทบจากสถานการณ์ฉุกเฉินได้อย่างทันท่วงที โดยครอบคลุมถึงกรณีภัยพิบัติและความไม่สงบในพื้นที่
ทั้งนี้ ที่มาของการแก้ไขประกาศ ด้วยจากสถานการณ์ความไม่สงบตามแนวชายแดนไทย-กัมพูชา และสถานการณ์อุทกภัยในพื้นที่ภาคเหนือที่เกิดขึ้นในช่วงปลายเดือนกรกฎาคม 2568 ที่ผ่านมา ทำให้ประชาชนต้องอพยพจากบ้านเรือนไปยังพื้นที่ปลอดภัย องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีความจำเป็นต้องให้การสนับสนุนหรือจัดบริการด้านสาธารณสุขเพื่อช่วยเหลือดูแลประชาชนที่ได้รับผลกระทบอย่างเร่งด่วน
อย่างไรก็ดี ด้วยหลักเกณฑ์การดำเนินงาน กปท. ตามประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เรื่อง หลักเกณฑ์เพื่อสนับสนุนให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นดำเนินงานและบริหารจัดการระบบหลักประกันสุขภาพในระดับท้องถิ่นหรือพื้นที่ พ.ศ. 2567 ที่ไม่ครอบคลุมกรณีเหตุการณ์ความไม่สงบในพื้นที่และสถานการณ์อุทกภัย ทำให้ อปท.ไม่สามารถขอรับสนับสนุนงบประมาณจาก กปท. เพื่อนำไปช่วยเหลือและดูแลประชาชนที่ได้รับผลกระทบด้านสาธารณสุขจากสถานการณ์ในพื้นที่ได้
ดังนั้น ทาง สปสช.จึงได้มีการปรับหลักเกณฑ์ กปท. เพื่อเอื้อต่อ อปท. ในการนำงบประมาณ กปท. ไปดำเนินการกรณีเหตุการณ์ความไม่สงบและสถานการณ์อุทกภัยได้ และได้นำเสนอต่อบอร์ด สปสช. ซึ่งได้เห็นชอบแล้วเมื่อวานนี้
"ขณะนี้ทุกฝ่ายต่างเป็นห่วงประชาชนในพื้นที่ได้รับผลกระทบ โดยต่างเร่งดำเนินการภายใต้บทบาทและหน้าที่เพื่อสนับสนุนและให้การช่วยเหลือประชาชนที่กำลังประสบภาวะเดือดร้อนโดยเร็ว และ กปท. ก็เป็นกลไกหนึ่งที่สามารถทำได้ โดยบอร์ด สปสช. ได้สั่งการให้ สปสช. รีบดำเนินการโดยเร็วเพื่อให้ทันต่อสถานการณ์" รมว.สาธารณสุข กล่าว
ด้าน นพ.วีระพันธ์ ลีธนะกุล รองเลขาธิการสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ กล่าวว่า ภายใต้ร่างประกาศฉบับใหม่นี้ได้มีการปรับปรุงหลักเกณฑ์ข้อ 11 โดยมีสาระสำคัญที่เปลี่ยนแปลงไปจากประกาศฉบับเดิม ดังนี้
การขยายขอบเขตสถานการณ์ฉุกเฉิน โดยเพิ่มเติมกรณีสถานการณ์ฉุกเฉิน สถานการณ์ภัยพิบัติ หรือสถานการณ์ความไม่สงบในพื้นที่ ที่จำเป็นต้องมีการสนับสนุนหรือจัดบริการด้านสาธารณสุขอย่างเร่งด่วน
การอนุมัติงบประมาณ กปท. โดยให้ประธานกรรมการ กปท. มีอำนาจอนุมัติโครงการหรือกิจกรรมเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาด้านสาธารณสุขในสถานการณ์ดังกล่าวได้ตามความจำเป็นและเหมาะสม
การกำหนดวงเงินอนุมัติต่อโครงการหรือกิจกรรมไม่เกินหนึ่งแสนบาท โดยถือว่าโครงการนั้นได้รับการอนุมัติจากคณะกรรมการกองทุนฯ แล้ว และให้ประธานกรรมการรายงานให้คณะกรรมการกองทุนทราบโดยเร็วเมื่อสามารถดำเนินการได้
การดูแลผู้ประสบภัยภายใต้โครงการหรือกิจกรรม ให้รวมถึงผู้ที่ได้รับผลกระทบซึ่งเป็นบุคคลภายนอกเขตพื้นที่ของ อปท. ที่ได้อพยพหรือเข้ามาพักพิงในพื้นที่ โดยมีสิทธิได้รับบริการที่จัดขึ้นในโครงการหรือกิจกรรมได้เช่นเดียวกับคนในพื้นที่
ทั้งนี้ หลังจากนี้ สปสช. จะนำร่างประกาศฯ เสนอต่อคณะอนุกรรมการด้านกฎหมายก่อนนำเสนอต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ในฐานะประธานกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พิจารณาลงนามต่อไป อย่างไรก็ดี เรื่องนี้ถือเป็นกรณีที่เร่งด่วนโดย สปสช. จะเร่งดำเนินการโดยเร็วเพื่อให้ทันต่อสถานการณ์ภาวะฉุกเฉินที่หลายจังหวัดประสบอยู่ในขณะนี้