ทำความรู้จักสมุนไพรพญายอ พร้อมสรรพคุณและข้อควรระวัง
พญายอ สมุนไพรใกล้ตัวที่คนไทยรู้จักกันดี มีสรรพคุณช่วยรักษาอาการผิวหนังอักเสบ งูสวัด และเริมได้จริงหากใช้ถูกวิธี
พญายอคืออะไร
พญายอ หรือ Clinacanthus nutans เป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้าน มีลำต้นขนาดเล็ก ใบเขียวเข้ม มักปลูกตามบ้านเพราะเลี้ยงง่าย มีสรรพคุณทางยามายาวนาน ทั้งตำรับแพทย์แผนไทยและงานวิจัยสมัยใหม่ก็พบว่าใบสดของพญายอมีสารสำคัญอย่าง flavonoids และ glycosides ที่ช่วยลดการอักเสบ ต้านไวรัส และสมานแผลได้ดี
สรรพคุณของพญายอ
รักษาแมลงสัตว์กัดต่อย
เมื่อถูกแมลงหรือสัตว์มีพิษกัดต่อย คนโบราณมักใช้ใบพญายอตำพอกหรือทาเพื่อลดอาการคัน ปวด บวมแดง เพราะในใบมีสารต้านการอักเสบตามธรรมชาติ
บรรเทาโรคเริมและงูสวัด
ผลงานวิจัยหลายชิ้นสนับสนุนว่าพญายอสามารถยับยั้งไวรัส HSV-1 และ HSV-2 ที่เป็นสาเหตุของโรคเริม อีกทั้งยังช่วยลดอาการเจ็บปวดและตุ่มน้ำใสของโรคงูสวัดให้แห้งและหายเร็วขึ้น จึงมีการพัฒนาเป็นครีมสมุนไพรพญายอใช้ทาแทนยาต้านไวรัสบางส่วน
ลดการอักเสบของผิวหนัง
พญายอยังนิยมนำมาใช้ลดผื่นผิวหนังจากอาการแพ้ระคายเคือง ลดผดผื่นที่เกิดจากเหงื่อหรือความร้อน สามารถใช้ได้ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ (แต่ควรทดสอบอาการแพ้ก่อน)
มีสารต้านอนุมูลอิสระ
สารสกัดใบพญายอมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระ ช่วยป้องกันการเสื่อมของเซลล์ผิว ลดโอกาสเกิดริ้วรอยและช่วยสมานแผลได้อย่างเป็นธรรมชาติ
วิธีใช้พญายอให้ปลอดภัยและได้ผล
การใช้ใบสด
ล้างใบพญายอให้สะอาด ตำหรือบดให้ละเอียด
พอกหรือทาบริเวณที่เกิดอาการ วันละ 2-3 ครั้ง
ใช้ใบสดใหม่ทุกครั้ง ไม่ควรเก็บค้างคืน เพราะอาจมีเชื้อโรคปนเปื้อน
การใช้ครีมหรือเจลสำเร็จรูป
เลือกผลิตภัณฑ์ที่ผ่านการผลิตได้มาตรฐาน อย.มีเลขทะเบียนถูกต้อง
ปฏิบัติตามวิธีใช้ที่ระบุข้างบรรจุภัณฑ์อย่างเคร่งครัด
หากใช้แล้วมีอาการระคายเคือง ให้หยุดใช้ทันที
ข้อควรระวังของการใช้พญายอ
ควรทดสอบการแพ้ก่อนใช้จริง โดยทาบริเวณท้องแขน ทิ้งไว้ 24 ชั่วโมง
ไม่ควรใช้กับแผลเปิดขนาดใหญ่หรือแผลติดเชื้อรุนแรงโดยไม่ปรึกษาแพทย์
หญิงตั้งครรภ์และผู้ที่มีโรคประจำตัว ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้พญายอ
เลือกซื้อผลิตภัณฑ์พญายอที่มีฉลาก อย. ชัดเจนและวันหมดอายุครบถ้วน
หากอาการไม่ดีขึ้นหรือแผลลุกลาม ควรหยุดใช้ทันทีและพบแพทย์
พญายอ คือสมุนไพรใกล้ตัวที่มีสรรพคุณช่วยลดการอักเสบ รักษาโรคผิวหนัง เริม งูสวัด แมลงกัดต่อย ได้อย่างปลอดภัยเมื่อใช้อย่างถูกวิธี และเลือกผลิตภัณฑ์ที่เชื่อถือได้
อ่านเพิ่มเติม