8 สิงหาคม ครบรอบการก่อตั้ง อาเซียน จุดประกายสมาคมแห่งสันติภาพ

วันที่ 8 สิงหาคมของทุกปี ถือเป็นวันครบรอบการก่อตั้ง สมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ หรือที่รู้จักกันในชื่อ “อาเซียน” (ASEAN – Association of Southeast Asian Nations) ซึ่งก่อตั้งขึ้นอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม พ.ศ. 2510 (ค.ศ. 1967) ณ กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย

การลงนามใน “ปฏิญญาอาเซียน” หรือที่เรียกกันว่า “ปฏิญญากรุงเทพฯ” โดยรัฐมนตรีต่างประเทศของ 5 ประเทศสมาชิกผู้ก่อตั้ง ได้แก่

- อินโดนีเซีย

- มาเลเซีย

- ฟิลิปปินส์

- สิงคโปร์

- ไทย

นับเป็นจุดเริ่มต้นของความร่วมมือระดับภูมิภาค ที่เน้นการสร้างความปรองดองท่ามกลางบรรยากาศของความขัดแย้งในช่วงสงครามเย็น

ไทยกับบทบาทคนกลางสู่ความร่วมมือระหว่างประเทศ

ในอดีต เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เคยประสบกับความขัดแย้งระหว่างประเทศ โดยเฉพาะกรณีพิพาทด้านอาณาเขตระหว่างมาเลเซีย ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย ก่อนหน้านี้ ฟิลิปปินส์ มาเลเซีย และไทย เคยรวมตัวกันตั้ง “สมาคมอาสา” (ASA) ในปี พ.ศ. 2504 แต่ก็ยุติไปภายในเวลา 2 ปี

ถนัด คอมันตร์ รัฐมนตรีต่างประเทศของไทยในขณะนั้น ได้ริเริ่มพูดคุยกับ อดัม มาลิก รัฐมนตรีต่างประเทศมาเลเซีย ถึงแนวคิดการก่อตั้งสมาคมความร่วมมือภูมิภาคขึ้นมาใหม่ โดยมาลิกตอบรับ และขอเวลาหารือกับรัฐบาลของตน

ผลจากการเจรจาในกรุงเทพฯ จึงนำไปสู่การรวมตัวของ 5 ประเทศดังกล่าว รวมถึงการเข้าร่วมของ สิงคโปร์ ในฐานะสมาชิกก่อตั้งในนาทีสุดท้าย

อาเซียนวันนี้: ความร่วมมือเพื่อเศรษฐกิจ มากกว่าสังคม

ปัจจุบัน อาเซียนมีสมาชิกครบ 10 ประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ได้แก่

1.อินโดนีเซีย

2.มาเลเซีย

3.ฟิลิปปินส์

4.สิงคโปร์

5.ไทย

6.บรูไน

7.เวียดนาม

8.ลาว

9.เมียนมา

10กัมพูชา

ความร่วมมือหลักของอาเซียนมุ่งเน้นด้านเศรษฐกิจ การค้า การลงทุน และการพัฒนาอย่างยั่งยืน มากกว่าประเด็นด้านสังคม เช่น สิทธิมนุษยชน หรือประชาธิปไตย ซึ่งมักเป็นประเด็นที่ถูกมองว่า "หลีกเลี่ยง" ในกลไกความร่วมมือของอาเซียน

แหล่งที่มา / เอกสารอ้างอิง

1.ASEAN Official Website

ข้อมูลประวัติการก่อตั้งอาเซียนและสมาชิก

เว็บไซต์: https://asean.org/asean/about-asean/

2.สถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

บทความและงานวิจัยเกี่ยวกับภูมิรัฐศาสตร์และประวัติอาเซียน

เว็บไซต์: https://www.asiapacific.chula.ac.th/