“กาแฟ” กับ “อาหารเช้า” ความลงตัวที่เกิดขึ้นมาเพราะต้องการ “ความบริสุทธิ์”

กาแฟกับอาหารเช้า ความลงตัวที่เกิดขึ้นมาเพราะต้องการ “ความบริสุทธิ์”

เชื่อว่าเมนูยามเช้าของทุกคนที่ต้องการให้ร่างกายกระปรี้กระเปร่า ต้องขาดสิ่งที่เรียกว่า “กาแฟ” ไปไม่ได้ กาแฟที่ทุกคนชื่นชอบก็ต่างกันไป บางคนชอบกินกาแฟดำ กาแฟใส่นม กาแฟน้ำมะพร้าว-น้ำส้ม ฯลฯ

แต่รู้หรือไม่ว่าสมัยคริสต์ศตวรรษที่ 16 เหตุที่กาแฟต้องดื่มคู่กับอาหารเช้า ไม่ใช่เพราะความอร่อยหรือต้องการความตื่นตัวเพื่อไปทำงานเหมือนคนโลกปัจจุบัน แต่เป็นความรู้สึกที่โหยหาความ “บริสุทธิ์” ซึ่งความบริสุทธิ์ดังกล่าวต้องย้อนไปพูดถึง “อาหารเช้า”ในช่วงยุคกลาง (ประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 5 ถึงคริสต์ศตวรรษที่ 15) เป็นอันดับแรก

ในยุคกลาง อาหารเช้าไม่ใช่สิ่งที่คนนิยมกินกันนัก โดยแนวคิดนี้เริ่มมาจากราชวงศ์ยุโรป ที่เลิกกินอาหารเช้า เนื่องจากพวกเขาต้องกินอาหารตลอดทั้งวัน

อาหารเช้าเป็นอาหารที่มีไว้เพื่อคนจน คนสูงวัย และเด็ก ในกลุ่มคนจน อาหารเช้าจำเป็นมาก เพราะพวกเขาต้องใช้พลังงานมากเพื่อทำงาน

นอกจากนี้ศาสนจักรยังมองว่าบาปตะกละนั้นเป็นเรื่องร้ายแรง คนที่เคร่งศาสนาจึงเริ่มกินอาหารเบา ๆ ที่มื้อเที่ยง ตามด้วยอาหารเย็นที่หนักหน่วงขึ้นมาอีก

การกินอาหารเยอะหรือกินมื้อเช้า จึงเป็นเรื่องที่คนทั่วไปมองว่าไม่จำเป็น และมองว่าการกินอาหารเช้าเป็นเรื่องประหลาด

ทว่าเรื่องทุกอย่างก็มีข้อยกเว้น เพราะกษัตริย์อังกฤษ อย่างพระเจ้าเฮนรี่ที่ 3 ก็เสวยพระกระยาหารเช้า โดยปรากฏข้อมูลว่า พระองค์ทรงสั่งไวน์เพื่อเสวยคู่กับพระกระยาหารเช้า ในช่วงการเสด็จฯ ไปต่างประเทศเพื่อแสวงบุญ

แต่ก็ถือเป็นเรื่องที่เข้าใจได้ เนื่องจากต้องเดินทางไกล ทำให้ต้องเสวยพระกระยาหารเช้า รวมถึงน้ำก็อาจจะไม่สะอาด จึงต้องทรงดื่มไวน์

จนในคริสต์ศตวรรษที่ 13 ราชสำนักต่าง ๆ ก็เริ่มกินอาหารเช้ากัน โดยเฉพาะในอังกฤษ แต่จะเป็นอาหารเช้าที่ไม่หนักมาก เช่น ขนมปัง ชีส เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ที่ทำจากมอลต์ ข้าวบาร์เลย์ อย่างเอล

ส่วนเนื้อสัตว์ก็เพิ่มเข้ามาในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 15

แต่ถ้าให้พูดถึงภาพรวม คนทั่วไปก็ยังไม่อินกับอาหารเช้าอยู่ดี ยิ่งไปกว่านั้นแพทย์ในช่วงคริสต์ศตวรรษที่ 16 ก็ให้ข้อมูลทั่วยุโรปอีกว่า การกินอาหารเช้าไม่ใช่เรื่องดีต่อสุขภาพ เราตื่นนอนมาพร้อมกับความบริสุทธิ์ และเมื่อเรากินอาหารเข้าไปก็จะทำให้เราแปดเปื้อน เลือดสูบฉีดเร็วเพราะกินอาหารเช้าอย่างเร่งรีบ ร่างกายก็จะร้อนขึ้น เป็นผลให้เกิดโรคต่าง ๆ ตามมา

ทว่าก็มีสิ่งหนึ่งที่คนเริ่มนิยมดื่มในช่วงเวลาเดียวกัน นั่นคือ “กาแฟ” ซึ่งมันก็เป็นหนึ่งอย่างที่ทำให้คนหันมากินข้าวเช้ากันมากขึ้น เนื่องจากมีความเชื่อว่ากาแฟนี่แหละที่จะลบล้างความไม่บริสุทธิ์ หลีกเลี่ยงความแปดเปื้อนที่มาจากอาหารเช้า

ตั้งแต่นั้นมาคนเลยนิยมกินกาแฟคู่อาหารเช้า ไม่เพียงเพราะความอร่อยหรือสารกระตุ้นบางอย่างให้คนเราตื่นตัว แต่เป็นเพราะความเชื่อดังกล่าวที่ว่ากาแฟจะมาช่วยลบล้างความไม่บริสุทธิ์ในการกินอาหารเช้านั่นเอง

อ่านเพิ่มเติม :

• คนไทยดื่ม “กาแฟ” ตั้งแต่เมื่อใด?
• “กาแฟใส่น้ำตาล” ไม่ได้เกิดเพื่อลดความขม แต่เพราะราคาน้ำตาลโลกตกต่ำ
• “กาแฟ” จากของขบเคี้ยวในศาสนา สู่เครื่องดื่มยอดฮิตของคนทั่วโลก

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่

อ้างอิง :

โตมร ศุขปรีชา. มองโลกผ่าน (ประวัติศาสตร์) อาหารเช้า. กรุงเทพฯ:อมรินทร์, 2563.

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 7 กรกฎาคม 2568

อ่านข่าวต้นฉบับได้ที่ : “กาแฟ” กับ “อาหารเช้า” ความลงตัวที่เกิดขึ้นมาเพราะต้องการ “ความบริสุทธิ์”

ติดตามข่าวล่าสุดได้ทุกวัน ที่นี่
– Website : https://www.silpa-mag.com