“ปธน.สหรัฐ” มีอำนาจปลด “ผู้ว่าการธนาคารกลางสหรัฐ” หรือไม่?
การที่ประธานาธิบดี สหรัฐ เรียกร้องปลด ลิซา คุก ผู้ว่าการเฟดจากข้อกล่าวหาฉ้อโกงจำนอง กลายเป็นชนวนร้อน ขณะที่นักกฎหมายตั้งคำถามว่าเหตุผลที่ยกมาจะเพียงพอตามกฎหมายหรือไม่
วันที่ 26 สิงหาคม 2568 สำนักข่าว BBC รายงานว่า เมื่อวันจันทร์ที่ผ่านมา โดนัลด์ ทรัมป์ ประธานาธิบดีสหรัฐ ได้เรียกร้องให้ปลดลิซา คุก (Lisa Cook) หนึ่งในคณะผู้ว่าการธนาคารกลางสหรัฐ ออกจากตำแหน่ง โดยเขาโพสต์จดหมายลงใน Truth Social ระบุเหตุผลว่าเธอมีส่วนพัวพันกับการฉ้อโกงจำนอง (mortgage fraud)
การเคลื่อนไหวดังกล่าวสร้างเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากพรรคเดโมแครตทันที โดยชี้ว่าเป็นการแทรกแซงการทำงานของเฟดอย่างไม่เคยมีมาก่อน
ลิซา คุก คือใคร?
ลิซา คุก ได้รับแต่งตั้งโดยประธานาธิบดีโจ ไบเดน ในปี 2565 กลายเป็นชาวแอฟริกัน–อเมริกันคนแรกที่ดำรงตำแหน่งผู้ว่าการเฟด วาระของเธอมีกำหนดสิ้นสุดในปี 2581 เธอเคยทำงานในคณะทำงานที่ปรึกษาเศรษฐกิจของอดีตประธานาธิบดีบารัค โอบามา และกระทรวงการคลังสหรัฐ
ทั้งนี้คณะผู้ว่าการเฟดมีทั้งหมด 7 คน ทำหน้าที่สำคัญในการกำหนดนโยบายการเงินของประเทศ รวมถึงการตัดสินใจปรับอัตราดอกเบี้ยเพื่อรักษาเสถียรภาพราคาและอัตราการจ้างงาน
ข้อกล่าวหาจากทรัมป์
ทรัมป์กล่าวหาว่าคุกยื่นเอกสารจำนองโดยอ้างว่ามีบ้านหลักอยู่สองแห่งในสองรัฐต่างกัน ภายในช่วงเวลาห่างกันเพียงสองสัปดาห์ เขาเขียนในจดหมายว่า “เป็นไปไม่ได้ที่จะให้คำมั่นทั้งสองแห่งพร้อมกัน”
CNN รายงานว่าได้ตรวจสอบเอกสารดังกล่าวจริง และพบว่าลิซา คุก เคยยื่นคำร้องบ้านหลักสองแห่ง แต่ไม่ชัดเจนว่าเธอได้แจ้งกับผู้ให้กู้แต่ละรายหรือไม่ ปัจจุบันเธอไม่ได้ถูกตั้งข้อหาใด ๆ และออกแถลงการณ์ว่าจะต่อสู้เพื่อพิสูจน์ความบริสุทธิ์
เฟดคืออะไร สำคัญอย่างไร?
ทั้งนี้เฟดเป็นธนาคารกลางของสหรัฐ มีหน้าที่กำหนดนโยบายการเงิน ดูแลเสถียรภาพทางการเงิน และกำกับดูแลสถาบันการเงิน การกำหนดอัตราดอกเบี้ยถือเป็นหนึ่งในเครื่องมือสำคัญที่สุด เนื่องจากส่งผลโดยตรงต่อภาวะการกู้ยืม เงินเฟ้อ และการเติบโตทางเศรษฐกิจ
เฟดแม้เป็นหน่วยงานของรัฐบาลกลาง แต่มีสถานะอิสระ กล่าวคือการตัดสินใจไม่ต้องได้รับอนุมัติจากประธานาธิบดี แต่ต้องรับผิดชอบต่อสภาคองเกรส
ทรัมป์มีสิทธิ์ปลดคุกหรือไม่?
ตามกฎหมาย Federal Reserve Act ประธานาธิบดีไม่สามารถปลดผู้ว่าการเฟดได้ตามอำเภอใจ นอกจากจะเป็นการปลดด้วยเหตุผลอันควร (for cause) ทรัมป์อ้างถึงคำร้องอาญkที่พัวพันกับคุก แต่จนถึงตอนนี้ยังไม่มีการสอบสวนหรือข้อกล่าวหาเป็นทางการ
ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายหลายรายแสดงความสงสัยว่าเหตุผลนี้จะเพียงพอหรือไม่ในการปลดเธอออกจากตำแหน่ง และคาดว่าคุกจะดำเนินการท้าทายทางกฎหมาย
ทำไมทรัมป์ต้องการเฟดลดดอกเบี้ย?
ตลอดวาระที่ 2 ทรัมป์กดดันเฟดและเจอโรม พาวเวล ประธานเฟด ให้ลดอัตราดอกเบี้ย ซึ่งปัจจุบันอยู่ที่ 4.25–4.5% เพื่อทำให้ต้นทุนการกู้ยืมของธุรกิจและครัวเรือนถูกลง กระตุ้นการเติบโต และช่วยให้การส่งออกของสหรัฐแข่งขันได้มากขึ้น อย่างไรก็ตามการลดดอกเบี้ยอาจกระทบการควบคุมเงินเฟ้อ ซึ่งก็เป็นอีกหนึ่งเป้าหมายสำคัญของทรัมป์เช่นกัน
ปัจจุบันพาวเวลยังคงยืนหยัดไม่ลดดอกเบี้ยนับตั้งแต่ทรัมป์กลับมาดำรงตำแหน่ง แต่ก็มีสัญญาณว่าเฟดอาจพิจารณาลดดอกเบี้ยในการประชุมเดือนกันยายนนี้
อ้างอิง : www.bbc.com