รู้หรือไม่? สมองต้องกินตัวเองทุกวัน เพื่อให้ความคิดเราเฉียบคมขึ้น

การกระทำของเรา สิ่งที่เราคิดและเป็น ล้วนมาจากการทำงานของเซลล์และเส้นประสาทที่เชื่อมโยงกันของสมอง ตลอดมาเราเข้าใจว่าเมื่อโตเต็มที่ สมองก็จะหยุดการเปลี่ยนแปลง แต่ความจริงแล้วไม่เป็นเช่นนั้น

ความจริงก็คือ สมองจะ "กินตัวเอง" และสร้างใหม่ในทุกๆวัน เพื่อให้สมองเราทำงานได้เฉียบคมและมีประสิทธิภาพ รวมถึงช่วยควบคุมระบบต่างๆ ในร่างกายให้ทำงานอย่างสมดุลอีกด้วย

กระบวนการกินตัวเองของสมอง เรียกว่า Phagocytosis ซึ่งเป็นกระบวนการที่เซลล์จะห่อหุ้มและกินเซลล์หรือโมเลกุลขนาดเล็กกว่า เพื่อกำจัดออกจากระบบ ซึ่งเป็นกระบวนการปกติของเซลล์ ที่จะกินเซลล์อื่น

อย่างเช่น เซลล์เม็ดเลือดขาวที่ทำหน้าที่ในการกำจัดเชื้อโรค ด้วยการกินเข้าไป ทำให้ร่างกายปลอดภัยจากเชื้อโรคพวกนั้น

กระบวนการกินเซลล์ เกิดขึ้นที่สมองบ่อยที่สุด

แจ่ไม่ใช่เพื่อกำจัดเชื้อร้ายเหมือนกับเซลล์เม็ดเลือดขาว แต่เพื่อขจัดของที่ไปจำเป็น หรือ "รกสมอง"ออกไป เพิ่มพื้นที่สำหรับจัดเก็บข้อมูลที่จำเป็น เพื่อให้สมองทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพที่สุด พูดง่ายๆ ก็คือ เป็นการรักษาภาวะสมดุล นั่นเอง

ทำสมองต้องกินตัวเอง

สมองเป็นอวัยวะที่ทำงานหนักและต้องการพลังงานสูงมาก

เทียบกับอวัยวะทั้งหมด สมองใช้พลังงานสำรอง 1 ใน 3 ของร่างกาย ที่เป็นแค่พลังงานที่ทำให้สมองมีชีวิตอยู่ (ซึ่งก็หมายถึงชีวิตของเราด้วย) และทำงานสอดประสานกับระบบอื่นๆ ในร่างกาย

ประเด็นก็คือ ตั้งแต่การดึงพลังงานมาใช้และกระบวนการทำงาน ทั้งหมดนี้จะเหลือสิ่งตกค้างที่ใช้ประโยชน์ไม่ได้ การทำงานของสมองสร้างเศษขยะจำนวนมาก และเศษขยะเหล่านี้จำเป็นต้องถูกกำจัดออกไป

ไม่เช่นนั้น ขยะในสมองจะสะสมและขัดขวางระบบโครงข่ายประสาทที่โยงใยในสมองของเรา

ลองเปรียบเทียบกับถังขยะที่มีของไม่ใช่แล้วทิ้งทุกวัน แต่ถังขยะก็ไม่ถูกกำจัดเป็นเวลาหลายวัน ขยะก็จะยิ่งพอกพูดขึ้น

ดังนั้น สมองจึงต้องกำจัดขยะเหล่านี้ ซึ่งจะเกิดขึ้น ขณะที่เรานอนหลับ และด้วยวิธีการกินเซลล์ นั่นเอง

สิ่งที่เกิดขึ้นหลังสมองกินตัวเอง

โครงข่ายสมองจำเป็นต้องถูกกำจัดหรือเปลี่ยนแปลง เมื่อเราเข้าสู่วัยรุ่น กระบวนการที่เรียกว่า "การตัดแต่ง" จะเริ่มต้นขึ้น เพื่อเชื่อมโยงทางระบบประสาทที่ไม่ได้ใช้ทั้งหมดที่เราสะสมไว้ในวัยเด็กจะถูกกำจัดออกไป ทำให้สมองมีประสิทธิภาพมากขึ้นและพร้อมสำหรับชีวิตผู้ใหญ่

ทั้งหมดนี้เกิดขึ้นเพราะสมองกำลังกินตัวเองอย่างแท้จริง แต่ในทางที่ทำให้ดีขึ้น ไม่ใช่แย่ลง

เมื่อเราโตขึ้น การกินสมองช่วยทำให้ความคิดและประสิทธิภาพในการตัดสินใจเฉียบคม คงสมดุลการทำงานร่างกาย เปรียบได้กับแหล่งพลังงานขนาดใหญ่ ที่จำเป็นของร่างกาย

ข่าวที่เกี่ยวข้อง

• วิจัยชี้ การระบาดของโควิด19 ทำให้สมองเราแก่เร็วขึ้นแม้ไม่ติดเชื้อก็ตาม
• จีนเร่งไล่ตามสหรัฐฯ ในเทคโนโลยีชิปเชื่อมต่อสมองผู้ป่วย หวังเทียบชั้น Neuralink ของอีลอน มัสก์
• สำเร็จรายแรก! สถาบันประสาทวิทยา ผ่าตัดฝังเครื่องกระตุ้นสมอง รักษา"โรคทูเร็ตต์"
• แอดมิทด่วน! นิวเคลียร์ หรรษา หมอนรองกระดูกเสื่อม โชคดีไม่ทับเส้นประสาท
• ทำงานเกิน 52 ชั่วโมง/สัปดาห์ เสี่ยงโครงสร้างสมองเปลี่ยน