ภาคเกษตรปรับยุทธศาสตร์รับมือ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศโลก

คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนนโยบายการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศด้านการเกษตร โดยกระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงดำเนินการจัดทำแผนปฏิบัติการฯ ฉบับใหม่ขึ้น

นายถาวร ทันใจ รองปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยภายหลังเป็นประธานการประชุมคณะอนุกรรมการขับเคลื่อนนโยบายการเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศด้านการเกษตร ครั้งที่ 1/2568 โดยมี ผู้บริหารในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เข้าร่วม ว่า ที่ประชุมมีมติเห็นชอบ การปรับปรุงองค์ประกอบคณะทำงานจัดทำแผนปฏิบัติการ ติดตามและประเมินผลด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในภาคการเกษตรและคณะทำงานจัดเก็บและรวบรวมข้อมูลการปล่อยก๊าซเรือนกระจกภาคเกษตร และกรอบท่าทีการเจรจาภาคการเกษตรของไทย สำหรับการประชุมที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ ปี 2569 - 2570 เพื่อใช้สำหรับการประชุมที่เกี่ยวข้องกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในภาคการเกษตร

นอกจากนี้ ที่ประชุมได้รับทราบผลการประชุมคณะกรรมการนโยบายการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศแห่งชาติ ผลการดำเนินงานภายใต้แผนปฏิบัติการด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในภาคการเกษตร พ.ศ. 2566 - 2570 (ผลการดำเนินงาน ปี 2566 - 2567) โดยคณะทำงานจัดทำแผนปฏิบัติการ, ผลการดำเนินงานโครงการ Support Program on Scaling up Climate Ambition on Land Use and Agriculture through Nationally Determined Contributions (NDCs) National Adaptation Plans (NAPs) (SCALA), และบัญชีก๊าซเรือนกระจกภาคการเกษตร ปี พ.ศ. 2565 – 2566 โดยคณะทำงานจัดเก็บและรวบรวมข้อมูลการปล่อยก๊าซเรือนกระจกภาคการเกษตร, ผลการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของภาคเกษตร ปี พ.ศ. 2566 ตามเป้าหมายการมีส่วนร่วมที่ประเทศกำหนด (Nationally Determined Contribution: NDC), ความก้าวหน้าการดำเนินงานโครงการ ติดตามประเมินผลการลดก๊าซเรือนกระจก จากมาตรการภาคการเกษตร และการดำเนินงานโครงการ Thai – German Cooperation on Energy, Mobility, and Climate (TGC-EMC) ภาคส่วนพลังงานชีวมวลอีกด้วย

ข้อมูลจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ระบุว่า ก่อนหน้านี้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐ เอกชน ได้ยกร่างแผนปฏิบัติการด้านการเกษตรเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ พ.ศ. 2566 – 2570ขึ้น โดยการสนับสนุนของโครงการ Support Programme on Scaling up Climate Ambition on Land Use and Agriculture through NDCs and NAPs ซึ่งแผนปฏิบัติการฯ มีวิสัยทัศน์ “ภาคเกษตรไทยมีสมรรถนะและภูมิคุ้มกันต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ บนพื้นฐานของสารสนเทศและสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวย”

ประกอบด้วยประเด็นการพัฒนา 5 แนวทาง

ได้แก่แนวทางที่ 1ยกระดับขีดความสามารถในการปรับตัวของเกษตรกรและภาคธุรกิจที่เกี่ยวข้องตลอดห่วงโซ่อุปทานสินค้าเกษตรแนวทางที่ 2มีส่วนร่วมในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกตลอดห่วงโซ่อุปทานสินค้าเกษตรเพื่อลดผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในระยะยาว

แนวทางที่ 3พัฒนาฐานข้อมูล องค์ความรู้ และสนับสนุนการสร้างความตระหนักรู้ถึงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ และความสำคัญในการปรับตัวและการมีส่วนร่วมในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกแนวทางที่ 4พัฒนาศักยภาพกำลังคนในภาคเกษตรและส่งเสริมความร่วมมือของภาคีเครือข่ายเพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศในทุกภาคส่วนและทุกระดับ และแนวทางที่5ผลักดันและขับเคลื่อนการดำเนินงานด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ

สำหรับ5 แนวทางการพัฒนา ได้กำหนดกิจกรรมให้ครอบคลุม เช่น แนวทางที่ 1ยกระดับการปรับตัวด้วยเกษตรเท่าทันภูมิอากาศ เช่น การปลูกข้าวแบบเปียกสลับแห้ง การทำประกันภัยผลผลิต การทำเกษตรผสมผสาน เพิ่มการยอมรับและปรับใช้เทคโนโลยีตลอดห่วงโซ่อุปทานของสินค้าเกษตร เพิ่มความอุดมสมบูรณ์ของดิน ความเพียงพอและการเข้าถึงแหล่งน้ำและระบบนิเวศ

แนวทางที่ 2สนับสนุนการผลิตสินค้าเกษตรที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและคาร์บอนต่ำที่สอดคล้องกับNDCและLong-term Strategies (LTS)สนับสนุนด้านการตลาดสินค้าเกษตรคาร์บอนต่ำ แนวทางที่ 3พัฒนาระบบการบริหารจัดการทรัพยากรและความเสี่ยงให้มีประสิทธิภาพเพิ่มองค์ความรู้และงานวิจัย พัฒนาฐานข้อมูลและถ่ายทอดองค์ความรู้

แนวทางที่ 4สร้างความตระหนักรู้ต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ เสริมสร้างสมรรถนะของบุคลากรที่สอดคล้องกับบริบทของพื้นที่ การUpskillและReskillเกษตรกรให้มีความรู้และได้ทดลองฝึกปฏิบัติจริงเกี่ยวกับวิธีการปรับตัวที่เหมาะสม รวมทั้งพัฒนาและจัดหานักวิจัยรุ่นใหม่

แนวทางที่ 5ยกระดับการบูรณาการกับหน่วยงานทั้งในและนอกสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เช่น พัฒนาหลักสูตรด้านClimate Changeที่ทันสมัยมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน ส่งเสริมการเข้าถึงแหล่งสินเชื่อ และการสนับสนุนทางด้านการเงิน ส่งเสริมและสนับสนุนการซื้อขายคาร์บอนเครดิตในภาคเกษตร ส่งเสริมให้หน่วยงานระดับกรมในกระทรวงเกษตรฯ จัดทำแผนรองรับClimate changeของตนเอง ตลอดจนปรับปรุงและพัฒนากฎระเบียบ กฎหมาย แรงจูงใจ และสิ่งแวดล้อม เพื่อปรับพฤติกรรม เช่น จัดตั้งศูนย์เรียนรู้ในระดับภูมิภาค หรือ จังหวัด ด้านการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เกี่ยวข้องกับการเกษตร การนำมาตรการทางเศรษฐศาสตร์และการเงินมาใช้เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานด้านการปรับตัวและลดการปล่อยGHGในภาคเกษตร เป็นต้น